Prof. dr hab. inż. Andrzej Sikorski obchodzi swój Jubileusz. 45 lat pracy w Politechnice Białostockiej

Zasilacze do samolotów myśliwskich w tym do F-35, tzw. wirówka przeciążeniowa do badań wytrzymałościowych sprzętu i personelu latającego, projekty łączące OZE oraz ogniwa wodorowe. Obszary działalności naukowej prof. dr. hab. inż. Andrzeja Sikorskiego są różnorodne. Wszystkie łączy aspekt praktyczny oraz chęć podejmowania wyzwań. Świadczą o tym zarówno fascynujące historie z ubiegłych lat, jak i współtworzone przez Profesora technologie przyszłości.

– Kawał mojego życia spędziłem na pracy dla przemysłu – mówi prof. dr hab. inż. Andrzej Sikorski. – W czasach, kiedy zaczynałem pracować, serwisowaliśmy urządzenia m.in. w białostockich fabrykach tekstylnych. Za Gierka kupiono zestawy całych urządzeń z zachodu, bez dokumentacji, żeby było taniej. A że cudów nie ma, sprzęt zaczął się psuć. Trzeba go było serwisować, a na to wtedy pieniędzy nie było, więc te urządzenia naprawiali pracownicy uczelni. Tworzyliśmy dokumentację, a jak trzeba było – także zamienniki do tych wszystkich firm. I to były to bardzo ciekawe prace, bo te urządzenia z zachodu były nowoczesne.

Przemysł tekstylny, spożywczy czy opakowań plastikowych. Nasz Jubilat miał wpływ na rozwój naszego regionu, ale jego autorytet naukowy wykracza poza naszą uczelnię.

Prof. dr hab. inż. Andrzej Sikorski jest członkiem Honorowym Polskiego Towarzystwa Elektrotechniki Teoretycznej i Stosowanej (PTETiS) oraz zasiada w Radzie Doskonałości Naukowej 2019-2027. Był wielokrotnie nagradzany za działalność w zakresie upowszechniania i krzewienia elektrotechniki i elektroniki. W naszej uczelni reprezentuje dyscyplinę naukową: automatyka, elektronika, elektrotechnika i technologie kosmiczne.

– Zajmuję się przekształtnikami energoelektronicznymi i ich sterowaniem. Od początku mojej pracy przyświecał cel, by budować urządzenia, jak najbardziej sprawne. O ile na początku ta tematyka nie była zbyt nośna, o tyle teraz widać jak jest istotna. Sprawność urządzeń elektrycznych, energoelektronicznych ma kluczowe znaczenie w ich eksploatacji w naszym codziennym życiu, ze względu na koszty finansowe i społeczne – mówi Profesor Sikorski.

Takie podejście naszego Naukowca zaowocowało wieloma sukcesami naukowymi, zwłaszcza w zakresie tzw. sterowania nieliniowego przekształtników energoelektronicznych, które jako jeden z prekursorów rozwijał w Polsce, włączając się w nurt badań światowych.

Prof. dr hab. inż. Andrzej Sikorski uczestniczył w wielu pracach komercjalizujących wyniki badań dla przemysłu lotniczego. Był m.in. kierownikiem projektu, który został zrealizowany w konsorcjum z Wojskowym Centralnym Biurem Konstrukcyjno–Technologicznym S.A. Projekt miał wartość ponad 9 mln zł. Uzyskał dofinansowanie z NCBR i dotyczył systemu zasilania statków powietrznych w tym samolotów F-35.  Dzięki pracy naszych naukowców pod okiem Profesora Sikorskiego, powstało jedno z najnowocześniejszych urządzeń do zasilania statków powietrznych. Po przejściu badań w Polsce zasilacze będą poddane badaniom m.in. w USA. Jeśli zasilacze przejdą pomyślną kontrolę w firmie Lockheed Martin (amerykański koncern zbrojeniowy), będą mogły być stosowane przez Polskie Siły Zbrojne, a także na lotniskach Europy oraz świata do zasilania samolotów tej firmy.

Prace dla przemysłu lotniczego zajmują ważne miejsce w portfolio dokonań naszego Jubilata. Przygoda z projektami wysokich lotów zaczęła się jednak wcześniej i wiąże się z wyjątkowymi wspomnieniami.

– Poczynając od końca lat 70 ubiegłego wieku przez blisko 25 lat modernizowaliśmy tzw. wirówkę przeciążeniową w Wojskowym Instytucie Medycyny Lotniczej w Warszawie. To było jedyne tego typu urządzenie w Polsce i drugie w Układzie Warszawskim – opowiada Profesor Sikorski. – Podobne mieli jedynie Rosjanie. Na dziewięciometrowym ramieniu znajdowała się kabina, która wirowała z ogromną prędkością. Wsiadali do niej lotnicy, których badano pod kątem wytrzymałości na przeciążenia. Przeciążenia w wirówce były ogromne, dochodziły nawet do 20g, a człowiek wytrzymuje mniej więcej 5-7g. Teraz słyszę, że lotnicy wytrzymują przeciążenia do 9g, a potem mówiąc kolokwialnie „odpływają”. Pracami w Instytucie przez pewien okres kierował  Profesor Tadeusz Citko. Tylko on spośród nas odważył się wsiąść do tej kabiny i z próby wyszedł cało. Teraz, by mu na to nie pozwolono, ale wtedy czasy były inne.

Skarbnica wiedzy naukowej, dydaktycznej mądrości i życiowej skromności – tak można określić Prof. Sikorskiego, którego samodyscyplinę widać zarówno w rzetelnym podejściu do pracy naukowo-dydaktycznej, jak i w treningu judo (być może nie wszyscy wiedzą, ale Profesor Sikorski jest wychowankiem szkoły judo Leszka Piekarskiego. Był też pierwszym społecznym prezesem Klubu Judo Politechniki Białostockiej (do 2016 r.). Czy filozofia walki pomaga Mu w rozwoju kariery naukowej? Być może daje siłę i motywację do działania nad tym, co ważne.

– Bez światła nie da się żyć, bez elektryczności nie da się żyć. Praca w tak ważnym segmencie, jak elektrotechnika jest bardzo istotna. Przede wszystkim z punktu widzenia, naszego życia. Elektryczność jest potrzebna każdej osobie, każdej firmie. Wszystkim.

Elektrotechnika może być pomysłem na życie zawodowe młodych ludzi. To branża, która wciąż się rozwija i łączy nowe technologie.

– Branża elektryczna to jest bardzo szeroka gama, począwszy od wysokiego napięcia (słupy energetyczne), przez OZE, elektromobilność, skończywszy na elektronice i sprzętach gospodarstwa domowego. Jest to jedna z branż, która jest bardzo silnie związana z informatyką, a ta jest dziedziną najszybciej rozwijającą się w tej chwili i decyduje o całym naszym życiu – przekonuje Naukowiec. – O ile mówimy, że można zastąpić węgiel, benzynę, ropę, gaz, to na razie jeszcze nikt nie wspomina, żeby zastąpić czymś energię elektryczną. Sztuczna inteligencja też chyba sobie z tym nie poradzi, chociaż jest wykorzystywana w systemach informatycznych i elektrotechnicznych.

W którym kierunku będzie podążać branża elektryczna, energoelektroniczna? Profesor Sikorski upatruje rozwój nowych technologii w łączeniu źródeł energii, głównie odnawialnych.

– Idziemy w tym kierunku, by łączyć różne źródła energii w sieci, zarówno OZE, panele fotowoltaiczne, jak i ogniwa wodorowe. Dzięki temu otrzymamy zróżnicowany zespół do zasilania. To przyszłość.

Prof. dr hab. inż. Andrzej Sikorski zajmował w Politechnice Białostockiej wiele ważnych stanowisk, od 2008 r., z przerwami, kieruje Katedrą Energoelektroniki i Napędu Elektrycznego (obecnie Zakład Energoelektroniki i Napędu Elektrycznego). Ma na koncie ponad 150 prac naukowych, był promotorem ponad 70  prac inżynierskich i magisterskich oraz 9 rozpraw doktorskich. Praca dydaktyczna to ważny aspekt jego działalności akademickiej. Co mógłby poradzić młodym naukowcom na start?

– Ważne jest, żeby pracować intensywnie, ale i uczciwie. Młodzi ludzie nauki często idą na skróty. A jak uważam, że jedynie prawdziwa praca i doświadczenie przemysłowe buduje naukę – ten  codzienny trud. To później daje efekty w postaci osiągnięć, które są niekwestionowane.

Jesteśmy wdzięczni Jubilatowi za wspaniałe sukcesy, które rozwijają naszą uczelnię. Życzymy kolejnych wyzwań naukowych.

(mz)

Nota biograficzna – prof. dr hab. inż. Andrzej Sikorski