Dzień Nauki Polskiej: wynalazki i badania pracowników Politechniki Białostockiej

19 lutego 1473 r. urodził się Mikołaj Kopernik. Od 2020 roku, właśnie tego dnia obchodzimy Dzień Nauki Polskiej. Naukowcy w Politechnice Białostockiej rozwijają wiedzę o świecie i wprowadzają innowacje w niemal każdej dziedzinie naszego życia. Ich dziełem są unikalne patenty i wynalazki, badania, publikacje i ciekawe inicjatywy popularnonaukowe.

Tylko w 2024 roku naukowcy Politechniki Białostockiej realizowali projekty badawcze finansowane ze środków własnych uczelni, Narodowego Centrum Badań i Rozwoju, Narodowego Centrum Nauki, a także w ramach Politechnicznej Sieci VIA CARPATIA finansowanej przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego.

Ich przedmiotem były m.in.

• badania wpływu włókien węglowych na właściwości betonów cementowych
• poszukiwanie efektywnych antyoksydantów w technologii żywności
• opracowanie nowych technologii światłowodów krzemionkowych do innowacyjnych konstrukcji laserów włóknowych
• określenie czynników determinujących społeczną akceptację inteligentnej i zrównoważonej mobilności miejskiej
• opracowanie nowych biomateriałów z pokryciem i mikrostrukturyzacją powierzchni do zastosowań w stomatologii
• skonstruowanie sterowanej elastycznej opaski magnetycznej do drenażu limfatycznego
• opracowanie niemetalicznego zbrojenia płyt chodnikowych i drogowych
• stworzenie nowoczesnych narzędzi pomiaru ruchu turystycznego
• zbadanie relacji pomiędzy dojrzałością międzykulturową a inkluzywnym zarządzaniem
• produkcja wydajnych biosorbentów do usuwania jonów metali ciężkich z roztworów wodnych.

Łączna wartość środków na realizację projektów badawczo-rozwojowych pozyskanych w samym 2024 r. przekracza 19 mln złotych.

Potwierdzeniem wysokiej wartości technicznej oraz innowacyjności prac realizowanych w Politechnice Białostockiej jest liczba uzyskanych patentów i rozwiązań, zgłaszanych do ochrony.

W 2024 roku Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej udzielił Uczelni 4 patentów i zarejestrował 18 zgłoszeń patentowych.

Patent na głowicę opadową systemu szalunkowego

Dr hab. inż. Mirosław Broniewicz, prof. PB z Wydziału Budownictwa i Nauk o Środowisku wraz z doktorantem Szkoły Doktorskiej Politechniki Białostockiej mgr. inż. Filipem Broniewiczem opracował nowy element systemu szalunkowego. Wynalazek, który znacznie upraszcza sposób wykonywania szalunku od 2024 r. chroni patent nr Pat.244436.

– Nasz pomysł na system szalowania pozwala na wykonywanie deskowania z poziomu stropu. To znacznie zmniejsza koszt systemu szalunkowego i zwiększa bezpieczeństwo pracowników – podkreśla dr hab. inż. Mirosław Broniewicz, prof. PB

Patent na głowicę wieloramienną do jednoczesnej obsługi wielu połączeń gwintowych

Pomysł na tę innowację zrodził się podczas pracy nad dyplomem inżynierskim Jakuba Warakomskiego, studenta kierunku mechanika i budowa maszyn na Wydziale Mechanicznym Politechniki Białostockiej. Student pracował pod kierunkiem dr. hab. inż. Dariusza Szpicy, prof. PB. Ich wspólny wynalazek pn. „Głowica wieloramienna do jednoczesnej obsługi wielu połączeń gwintowych” uzyskał patent nr Pat.246304.

– Innowacją w naszej głowicy jest fakt, że możemy płynnie zmieniać rozstaw śrub, które dokręcamy – wyjaśnia dr hab. inż. Dariusz Szpica, prof. PB, kierownik Katedry Budowy i Eksploatacji Maszyn na Wydziale Mechanicznym Politechniki Białostockiej.

Poroelastyczna mineralno-asfaltowa kompozycja do otrzymywania warstwy ścieralnej nawierzchni drogowych

Patent nr Pat.246368 na „Poroelastyczną mineralno-asfaltową kompozycję do otrzymywania warstwy ścieralnej nawierzchni drogowych” Politechnika Białostocka dzieli z Politechniką Gdańską i Firmą Budowlano-Drogową MTM SA.

– Jak wynika z badań opatentowanej nawierzchni, po jej wykonaniu redukcja hałasu toczenia pojazdów sięgała 10-12 dB w porównaniu z typowymi rozwiązaniami, a po 18 miesiącach jej użytkowania poziom emitowanych dźwięków był niższy o 7-8 decybeli. To duże osiągnięcie, chociaż potrzebne są prace nad trwałością konstrukcyjną nawierzchni poroelastycznej – podkreśla prof. dr hab. inż. Władysław Gardziejczyk, dyrektor Instytutu Inżynierii Lądowej na Wydziale Budownictwa i Nauk o Środowisku Politechniki Białostockiej, kierownik zespołu projektowego.

W 2024 roku Politechnika Białostocka jest obecna w dziewięciu uznanych rankingach międzynarodowych i zdecydowanie mamy apetyt na więcej!

10 naukowców z Politechniki Białostockiej znalazło się na Liście TOP 2% najbardziej wpływowych naukowców, którą opracował Stanford University we współpracy z wydawnictwem Elsevier oraz firmą SciTech Strategies. Dane do rankingu opierają się na bazie Scopus.

W rankingu oceniającym cały dorobek kariery naukowca, do 2023 roku włącznie, znalazło się sześciu naukowców Politechniki Białostockiej (nazwiska uszeregowane wg pozycji zajmowanej na liście TOP 2%):

• prof. dr hab. inż. Tadeusz Kaczorek – Wydział Elektryczny Politechniki Białostockiej,
• prof. dr hab. inż. Krzysztof J. Kurzydłowski – Wydział Mechaniczny Politechniki Białostockiej,
• dr hab. inż. Krzysztof K. Żur, prof. PB – Wydział Mechaniczny Politechniki Białostockiej,
• dr hab. inż. Marek Drużdżel, prof. PB – Wydział Informatyki Politechniki Białostockiej,
• prof. dr hab. Włodzimierz Lewandowski – Wydział Budownictwa i Nauk o Środowisku Politechniki Białostockiej,
• prof. dr hab. inż. Jan Dorosz – Wydział Elektryczny Politechniki Białostockiej.

W rankingu oceniającym dorobek tylko z 2023 roku znalazło się siedmioro naukowców z Politechniki Białostockiej (nazwiska uszeregowane wg pozycji zajmowanej na liście TOP 2%):

• dr hab. inż. Krzysztof K. Żur, prof. PB – Wydział Mechaniczny Politechniki Białostockiej,
• prof. dr hab. inż. Tadeusz Kaczorek – Wydział Elektryczny Politechniki Białostockiej,
• prof. dr hab. inż. Krzysztof J. Kurzydłowski – Wydział Mechaniczny Politechniki Białostockiej,
• dr hab. Agata Jabłońska-Trypuć, prof. PB – Wydział Budownictwa i Nauk o Środowisku Politechniki Białostockiej,
• dr hab. Renata Świsłocka, prof. PB – Wydział Budownictwa i Nauk o Środowisku Politechniki Białostockiej,
• dr hab. Monika Kalinowska, prof. PB – Wydział Budownictwa i Nauk o Środowisku Politechniki Białostockiej,
• prof. dr hab. inż. Marcin Kochanowicz – Wydział Elektryczny Politechniki Białostockiej.

Naukowcy Politechniki Białostockiej swoją wiedzą i zaangażowaniem wspierają studentów, innowacyjne startupy i wiele branż przemysłowych – od producentów maszyn rolniczych po wytwórców pomp ciepła najnowszej generacji:

• uczestniczą w pracach nad wytworzeniem funkcjonalnych materiałów kompozytowych
• opracowują demonstrator światłowodowego, szerokopasmowego źródła ASE
• zmieniają łopaty turbin wiatrowych w ekrany akustyczne
• projektują nowoczesne materiały medyczne m.in. implant skroniowo-żuchwowy
• wymyślili system diagnostyczny maszyn rolniczych, który nagrodzono w ogólnopolskim konkursie na „Najlepsze osiągnięcie techniczne roku”
• przywrócili oryginalny wygląd samochodu pancernego FAI-M

Przy całym zaangażowaniu w tworzenie i rozwój nauki pracownicy Politechniki Białostockiej są niestrudzonymi popularyzatorami wiedzy technicznej. Prowadzą wykłady dla najmłodszych w ramach inicjatyw: Podlaski Uniwersytet Dziecięcy i Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy. Wspierają rozwój zainteresowań studenckich uczestnicząc w roli mentorów w pracach studenckich kół naukowych.

#ratujemykatakumby – zabezpieczanie XVI-wiecznego zabytku

Murowaną konstrukcję XVI-wiecznych katakumb, będących częścią Monasteru w Supraślu, odkopano spod warstwy ziemi w latach 2012-2013. Obecnie trwają intensywne prace, aby ich zabytkową substancję zabezpieczyć przed dalszą degradacją.

– Prace nabierają tempa – mówi dr hab. inż. Marta Kosior-Kazberuk, prof. PB, rektor Politechniki Białostockiej – Pracownicy Politechniki Białostockiej przystępują do badań wytrzymałościowych, badań zasolenia murów, badań mikologicznych. Zamierzamy także bardzo dokładnie przeanalizować mikrostrukturę starych zapraw i historycznych cegieł. To bardzo ważne, po pierwsze dla ratowania tego obiektu, dla zrozumienia jak powstawał i jak należy go zatem zabezpieczyć, ale ważne też z punktu widzenia historii rozwoju materiałów budowlanych. To korzyść przede wszystkim dla obiektu historycznego, ale również bardzo ważne działania poznawcze dla naszych pracowników. Myślę, że będą owocowały interesującymi publikacjami naukowymi.

W ratowanie supraskich katakumb zaangażowali się specjaliści z Politechniki Białostockiej, Uniwersytetu w Białymstoku, Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku, Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie, Wojskowej Akademii Technicznej oraz Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu.

Centrum Badań Produktów Naturalnych natureTECH w Politechnice Białostockiej

Do najnowszych inicjatyw Politechniki Białostockiej służących wspieraniu interdyscyplinarnej współpracy naukowo-badawczej należy natureTECH Centrum Badań Produktów Naturalnych. W ramach jego działalności naukowcy będą badali produkty naturalne i rozwijali innowacyjne technologie oparte na surowcach naturalnych na potrzeby przemysłu biotechnologicznego, spożywczego, farmaceutycznego, rolniczego i leśnego. W zależności od projektowanych grantów w pracę natureTECH Centrum Badań Produktów Naturalnych będą zaangażowani naukowcy z różnych wydziałów Politechniki Białostockiej.

natureTECH Centrum Badań Produktów Naturalnych ma istotne znaczenie dla rozwoju województwa podlaskiego. Może też odgrywać ważną rolę w krajowej gospodarce obiegu zamkniętego i zero waste.

(oprac. mr)