Bolid CMS-10 Formula Student zespołu Cerber Motorsport z Politechniki Białostockiej

Bolid CMS-10 to wynik miesięcy projektowania, testowania i budowy, w które zaangażowani byli młodzi konstruktorzy z zespołu Cerber Motorsport działającego w ramach Studenckiego Koła Naukowego Auto-Moto-Club na Wydziale Mechanicznym Politechniki Białostockiej.

Bolid CMS-10 to dziesiąta generacja auta klasy Formula Student, efekt intensywnej pracy zespołu złożonego ze studentów różnych kierunków studiów Politechniki Białostockiej.

– To wspaniały dowód na doskonałą współpracę studentów Politechniki Białostockiej i ich opiekunów z przedsiębiorcami z naszego regionu – mówi dr hab. inż. Marta Kosior-Kazberuk, prof. PB, Rektor Politechniki Białostockiej. – Współpraca koła naukowego i zespołu Cerber Motorsport z przedsiębiorcami z naszego regionu, to przede wszystkim realizacja takiego zindywidualizowanego programu kształcenia, bardzo mocno uzupełniającego tradycyjny program studiów. Współpraca, która pozwala na indywidualizację procesu edukacji, bo działalność w kole naukowym to zupełnie odmienna kwestia niż tradycyjny program kształcenia.  To również poznawanie potencjału naszego regionu, przedsiębiorców którzy aktywnie uczestniczą w procesie kształcenia młodych kadr inżynierskich. To bardzo ważne, bo kadry inżynierskie potrzebne są nie tylko w naszym regionie, ale też w kraju i na świecie. W ten sposób wypełniamy wszystkie misje uczelni i jednocześnie pozostajemy uczelnią regionalną, a dzięki sukcesom Cerber Motorsport sławimy region w kraju i za granicą.

W skład zespołu Cerber Motorsport wchodzą studenci tworzący działy: Aerodynamika, Elektronika, Zawieszenie, Silnik i Napęd, Konstrukcja Nośna oraz Marketing. W tym roku nowy bolid klasy Formula Student budowało 26 osób studiujących w Politechnice Białostockiej na Wydziale Mechanicznym, Elektrycznym, Informatyki, Inżynierii Zarządzania oraz Budownictwa i Nauk o Środowisku. Większość to studenci z pierwszego i drugiego roku studiów I stopnia.

– Chciałem zostać kierowcą bolidu i udało się – cieszy się Szymon Hawrycz, student kierunku mechanika i budowa maszyn studiów I stopnia na Wydziale Mechanicznym Politechniki Białostockiej. – Nigdy nie siedziałem w pojeździe tak nisko, nigdy nie czułem takich przeciążeń. Jechać szybko bolidem ciężko i trzymać te tempo jest naprawdę ciężko. Nie da się do niczego porównać tej jazdy.

Każdy z działów odpowiada za konkretną część pojazdu, a efektem współpracy są m.in.:

• półosie napędowe z włókna węglowego w technologii klejenia
• układ dolotowy o zmiennej geometrii
• nowy system telemetrii i akwizycji danych,

• przeprojektowane układy chłodzenia i smarowania silnika,
• rozwiert silnika oraz innowacyjny dolot o zmiennej geometrii,
• własny prototyp elektronicznie sterowanej przepustnicy.

– Myślę, że najważniejszą innowacją w tym roku jest elektroniczna przepustnica – mówi Bartosz Siłkowski, student kierunku mechatronika na Wydziale Mechanicznym Politechniki Białostockiej. – Pozwoli to na jeszcze lepsze wystrojenie silnika, lepszą kontrolę trakcji.

Studentom z zespołu Cerber Motorsport udało się też zwiększyć pojemność silnika.

– Zaimplementowaliśmy paliwo E85 do zasilania nowej jednostki o zwiększonej pojemności z 600 cm sześciennych do 636 cm sześciennych – opowiada Tomasz Rakus, student kierunku mechanika i budowa maszyn na Wydziale Mechanicznym Politechniki Białostockiej.

Bolid CMS-10 Formula Student to efekt pracy studentów z kilku wydziałów Politechniki Białostockiej.

– Moim zadaniem było zaprojektowanie i zmontowanie całej wiązki elektrycznej – mówi Mateusz Trzasko, student kierunku elektrotechnika na Wydziale Elektrycznym Politechniki Białostockiej, koordynator działu Elektronika.

Dzięki systemowi telemetrii studenci na bieżąco monitorują stan pojazdu na torze.

– Wraz z systemem komunikacji z kierowcą możemy na bieżąco odczytywać wszystkie stany czujników znajdujących się w bolidzie i przekazywać kierowcy uwagi – dodaje Michał Niechciałkowski, student kierunku informatyka na Wydziale Informatyki Politechniki Białostockiej. – Kiedy zobaczyłem, że jest możliwość zaangażowania się w taki projekt, gdzie będziemy budować maszyny wyścigowe i jeździć nimi na torach, na których ściga się między innymi Formuła 1, od razu byłem zdecydowany, że chcę dołączyć do zespołu.

I tak przyszły informatyk został też jednym z kierowców Formula Student.

– Będę jeździł konkurencję Skidpad oraz Acceleration – opowiada Niechciałkowski. – Skidpad jest konkurencją polegającą na jeździe w kształcie ósemki. Kierowca jedzie najpierw dwa kółka w prawo, potem dwa kółka w lewo. Jest średni czas liczony z przejazdu drugiego prawego oraz drugiego lewego. Konkurencja Acceleration polega na przyspieszeniu na odległości 75 m z startu stałego od zera.

Łączenie wiedzy informatycznej z jazdą bolidem to duża odpowiedzialność.

– Trzeba być przygotowanym dobrze fizycznie jako kierowca, ale również jest to stres na zawodach, stres na testach, żeby nie zrobić nic głupiego, nie zniszczyć przez przypadek bolidu – kontynuuje Niechciałkowski. – A na zawodach cała drużyna polega na tobie, więc trzeba się pokazać z jak najlepszej strony.

A zaprojektowany przez studenta Wydziału Informatyki system telemetrii i akwizycji danych wszystkich wartości z czujników znajdujących się na bolidzie oraz system zdalnej komunikacji z serwerem stały się tematem pracy inżynierskiej Michała Niechciałkowskiego. Jest jedynym informatykiem w zespole Cerber Motorsport.

Wszystkie elementy bolidu CMS-10 są zamontowane na konstrukcji nośnej.

– Odpowiadałem za projekt oraz wykonanie kompozytowego monokoku, stalowej ramy przestrzennej, ergonomii kierowcy oraz systemów bezpieczeństwa – wylicza Paweł Czaban, student kierunku mechanika i budowa maszyn na Wydziale Mechanicznym Politechniki Białostockiej. – Półosie napędowe z włókna węglowego w technologii klejenia redukują masę auta i liczymy na ich większą wytrzymałość. Przeprowadziliśmy już testy wytrzymałościowe na maksymalny moment obrotowy. Tak samo testy wytrzymałościowe na maszynach. Zostało nam to zwalidować na torze wyścigowym.

Hybrydowa konstrukcja bolidu Formula Student CMS-10 ma za zadanie zapewnić wysoką sztywność auta łącząc ją z niską z niską masą.

– To pozwala nam konkurować z najlepszymi zespołami na całym świecie – mówi Czaban.

Dział Silnik i Napęd koordynował Dominik Nosowicz.

– Zarządzam ludźmi z całego działu, rekrutuję nowych, szkolę ich, jak również prowadzę rachunki dotyczące zakupów materiałów do nowego bolidu – mówi student kierunku automatyka i robotyka na Wydziale Mechanicznym Politechniki Białostockiej.

Formula student to także nauka umiejętności negocjacyjnych.

– Naszym największym wyzwaniem było pozyskanie funduszy na zbudowanie bolidu, jednak dzięki współpracy sponsorów i Wydziału Mechanicznego doszliśmy do zwycięstwa – mówi Bartosz Wiszowaty, student kierunku mechatronika na Wydziale Mechanicznym Politechniki Białostockiej.

Dlaczego studenci dołączają do zespołu Cerber Motorsport by budować bolidy Formula Student?

– Była to chęć spędzania ciekawie czasu na studiach, trochę inaczej niż typowe siedzenie na zajęciach – mówi Paweł Czaban, student kierunku mechanika i budowa maszyn na Wydziale Mechanicznym Politechniki Białostockiej.

– Chęć rozwoju, nauczenia się czegoś więcej niż na samych studiach oraz pasja do motosportu i chęć wygrywania – dodaje Paweł Samluk, student kierunku cyfryzacja przemysłu na Wydziale Elektrycznym Politechniki Białostockiej.

Budowa bolidów to cenna szkoła życia, która otwiera absolwentom drzwi u wielu pracodawców.

– Poszerzyłem wiedzę nie tylko z zakresu swojego działu silników i napędu, ale też z tematyki budowy pakietu elektronicznego oraz konstrukcji nośnej wraz z nawiązywaniem kontaktu z różnymi firmami – przyznaje Tomasz Rakus, student kierunku mechanika i budowa maszyn na Wydziale Mechanicznym Politechniki Białostockiej.

– Od trzech lat tworzę tak naprawdę na własną rękę, ponieważ jestem jedynym programistą, systemy, które wspomagają działanie bolidu i zyskałem dużo doświadczenia – mówi Michał Niechciałkowski, student informatyki. – Długoletnie zaangażowanie w takim projekcie powinno pomóc przy wyborze pracodawcy.

– Zdecydowanie udało mi się poszerzyć wiedzę teoretyczną jak i praktyczną z dziedziny elektroniki – cieszy się Mateusz Trzasko, student kierunku elektrotechnika na Wydziale Elektrycznym Politechniki Białostockiej, koordynator działu Elektronika.

– Zdobyłem umiejętności projektowania oraz wykonywania elementów w różnych technologiach, a także poznałem programy komputerowe służące do projektowania – dodaje Szymon Pruszko, student kierunku mechanika i budowa maszyn na Wydziale Mechanicznym Politechniki Białostockiej.

Wszyscy studenci są przekonani, że wiedza zdobyta przy konstruowaniu bolidu CMS-10 Fomula Student zaprocentuje w przyszłości.

– Największą nową umiejętnością jest zdolność do adaptacji, do nieprzewidywalnych warunków i szybko zmieniających się planów, ponieważ w trakcie trwania sezonu wiele planów trzeba było zmienić, trzeba było poprawić lub wyrzucić do kosza i zastąpić nowymi – sumuje Paweł Czaban, student kierunku mechanika i budowa maszyn na Wydziale Mechanicznym Politechniki Białostockiej. – Dzięki uczestnictwu w projekcie jesteśmy w stanie podjąć wiele tematów, które normalnie nie są poruszane na studiach. Jesteśmy w stanie zdobyć zarówno wiedzę teoretyczną i praktyczną na niszowe tematy w świecie inżynierii, ponieważ wszystko co jest w bolidzie Formula Student to nasze projekty oraz nasze wykonanie.

Bazą studentów jest bogate zaplecze techniczne Wydziału Mechanicznego Politechniki Białostockiej.

– Można powiedzieć, że nic więcej już nie można by było ulepszyć w tej konstrukcji, aczkolwiek sztuka inżynierska polega na tym, że można ciągle tworzyć doskonalsze formy – mówi z dumą prof. dr hab. inż. Michał Kuciej, Dziekan Wydziału Mechanicznego Politechniki Białostockiej. – CMS-10 jest taką właśnie doskonalszą formą swojego poprzednika, czyli CMS-09, który właściwie wygrał wszystkie zawody, w których uczestniczył zarówno w Europie jak i w Polsce. Bardzo się cieszę, że mamy na Wydziale Mechanicznym studentów, którzy potrafią tworzyć takie, można powiedzieć, arcydzieła.

Teraz zespół Cerber Motorsport będzie trenował i dostrajał bolid CMS-10 na Torze Białystok.

Studenci Politechniki Białostockiej planują starty w 3 prestiżowych edycjach zawodów Formula Student w Europie w sezonie 2025:

• Formula Student Austria,
• Formula Student Czech Republic,
• Formula Student Poland.

Przez dwa ostatnie lata z rzędu byli niepokonani w zawodach Formula Student Poland. W 2024 roku zajęli też 1. miejsce w klasyfikacji generalnej w Czechach.

– Po raz kolejny miasto Białystok wspiera inicjatywę Politechniki Białostockiej i jej studentów, bo zależy nam na tym, żeby młodzi ludzie wiedzieli, że warto rozwijać swoją przyszłość z naszym miastem, że warto tutaj studiować, a później tutaj żyć i pracować – mówi Rafał Rudnicki, Zastępca Prezydenta Miasta Białegostoku. – Stąd nasze wsparcie finansowe i organizacyjne przy tym projekcie od lat.

Organizację i rozwój zespołu wspiera Miasto Białystok oraz Ministerstwo Edukacji i Nauki w ramach programu „Studenckie koła naukowe tworzą innowacje”.

(jd)