Międzynarodowa Szkoła Letnia dotycząca architektury wernakularnej

04-07-2024

Architektura wernakularna, czyli zakorzeniona w lokalnych tradycjach budownictwa, była tematem przewodnim międzynarodowej szkoły letniej, która w dniach 1-5 lipca 2024 r. odbyła się w Politechnice Białostockiej. To nowa i oryginalna propozycja w ofercie tzw. Blended Intensive Programme, realizowanych przez naszą uczelnię w ramach Programu Erasmus +. Skorzystało z niej 20 studentów i 6 wykładowców z uczelni z Hiszpanii, Portugalii, Włoch, Rumunii i Litwy.

– Podczas kursu dedykowanego architekturze wernakularnej – czyli takiej która została wypracowana w danym regionie w oparciu między innymi o dostępność z materiałów budowlanych i wyzwania klimatyczne – skupiliśmy się na omówieniu wielopokoleniowej tradycji budownictwa drewnianego ciągle żywego na Podlasiu. Studentom z Hiszpanii, Portugalii, Włoch, Litwy i Rumunii przybliżaliśmy charakterystykę różnych obszarów naszego regionu. To dla nich ciekawe doświadczenie, ponieważ w innych zakątkach Europy architektura wernakularna opiera się na konstrukcjach kamiennych lub ceglanych – wyjaśnia dr inż. arch. Dorota Gawryluk z Wydziału Budownictwa i Nauk o Środowisku, koordynatorka szkoły.

– Na atuty architektury wernakularnej powinniśmy zwrócić szczególną uwagę podczas obserwowanych obecnie zmian klimatycznych. Warto sięgać do tradycji naszych przodków, ale też dzielić się doświadczeniami z mieszkańcami różnych państw, regionów i stref klimatycznych. Co ważne, mamy na Podlasiu wspaniały przykład tego, jak architektura wernakularna może być inspiracją w tworzeniu innowacji budowlanych. W tym kontekście omawiamy produkcję domów modułowych w fabryce Unihouse w Bielsku Podlaskim. Cofamy się do tradycji, aby zrozumieć, dlaczego drewno w naszym regionie było optymalnym materiałem budowlanym, a także po to, żeby to drewno w świetny sposób wykorzystać w architekturze współczesnej – dodaje dr inż. arch. Dorota Gawryluk.

Podlaska architektura wernakularna – drewniana – od lat znajduje się w centrum zainteresowań naukowo-badawczych pracowników Wydziału Architektury Politechniki Białostockiej. Naszą wiedzę w tym zakresie rozwijają w formie studiów nad zabytkami regionalnego budownictwa drewnianego, a także w formie monografii o roli drewna, jako materiału budowlanego. Wydział organizuje też konkurs „Drewno w architekturze”, w którym promuje najciekawsze prace dyplomowe, których autorzy – absolwenci kierunków architektonicznych z całego kraju – postawili w swoich projektach na drewno.

O ogromnym potencjale architektury drewnianej świadczy też sukces, który na Światowej Wystawie EXPO 2020 w Dubaju odniósł Polski Pawilon. Wśród jego projektantów był mgr inż. arch. Michał Czerwiński, absolwent Wydziału Architektury Politechniki Białostockiej i architekt w renomowanej pracowni WXCA. Polska wizytówka na EXPO, w całości wykonana z drewna, zdobyła pierwsze miejsce w kategorii dużych pawilonów w konkursie World Expo Awards organizowanym przez EXHIBITOR Magazine, została też doceniona przez Biuro Wystaw Światowych – Bureau International des Expositions w kategorii „interior design”. Po przeniesieniu do kraju Pawilon Polski, już jako Xylopolis Centrum Sztuki i Nauki o Drewnie, ma szansę stać się atrakcją turystyczną Podlasia.

Poza udziałem w wykładach, zajęciach w laboratoriach WA oraz ćwiczeniach projektowych uczestnicy szkoły letniej w Politechnice Białostockiej zwiedzali Białystok i Podlasie. Odbyli wizytę studyjną w fabryce firmy UNIHOUSE w Bielsku Podlaskim, która jest pionierem na polskim rynku w produkcji nowoczesnych budynków modułowych w szkielecie drewnianym. Idąc szlakiem podlaskiej architektury drewnianej zwiedzili Podlaskie Muzeum Kultury Ludowej, Bielsk Podlaski i okoliczne wsie oraz Supraśl. Po zajęciach dydaktycznych uczestnicy BIP korzystali także z dodatkowej oferty zajęć sportowych przygotowanych przez dr inż. Joalantę Zuzdę i gier terenowych zorganizowanych przez panie Martę Orpik i Izabelę Karpińską z działu Współpracy Międzynarodowej.

W realizację programu Blended Intensive Programme „European Vernacular Construction in the Context of Wood and Environmental Sustainability” zaangażowani byli pracownicy Wydziału Budownictwa i Nauk o Środowisku: dr inż. arch. Dorota Gawryluk, dr hab. inż. Marta Kosior-Kazberuk, prof. PB oraz Wydziału Architektury: dr inż. arch. Andrzej Dudziński, mgr inż. arch. Karolina Misiuk, dr inż. arch. Magdalena Sulima, dr hab. inż. arch. Jarosław Szewczyk, prof. PB, dr inż. arch. Bartosz Śliwecki, dr inż. arch. Marcin Tur, dr inż. arch. Adam Turecki. Zajęcia projektowe prowadzili również wykładowcy uczelni partnerskich: Universidad Politécnica de Madrid (Hiszpania), Universita Degli Studi Di Napoli Federico II (Włochy), Universitatea Politehnica Timisoara oraz Universitatea Tehnica Gheorghe Asachi Din IASI (Rumunia). Wsparcie administracyjne zapewnił Dział Mobilności i Obsługi Umów Międzynarodowych PB.

(oprac. mr)

Galeria zdjęć z otwarcia Blended Intensive Programme „European Vernacular Construction in the Context of Wood and Environmental Sustainability” w dn. 1 lipca 2024 r.