Pszczoły. W małym ciele wielka moc!

O czym niewiele osób pewnie wie, pszczoły także tańczą. Ale nie robią tego dla rozrywki, tylko w określonym celu.  W latach siedemdziesiątych ubiegłego wieku austriacki zoolog Karl von Frisch otrzymał Nagrodę Nobla za badania nad sposobem komunikowania się pszczół. Dzięki jego uporowi świat dowiedział się, że te zjawiskowe owady nie tylko widzą i rozróżniają kolory, ale także przekazują sobie informacje. I to za pośrednictwem tańca! Dzięki specyficznym ruchom odwłoka pszczoły dowiadują się od swoich koleżanek, gdzie znajduje się pokarm, jaka jest odległość do niego, a nawet czy jest obfity. Każde 75 millisekund wywijania odwłokiem odpowiada 100 metrom odległości od źródła pokarmu. Co za precyzja!

Nic więc dziwnego, że pszczoły potrafią podbić serca i umysły wielu z nas. Tym bardziej, że ich (ponad)naturalne moce przynoszą człowiekowi wiele korzyści. W drugą stronę też to działa. Pszczoły i ludzie żyją bowiem w symbiozie. My – korzystamy z efektów ich pracy, one – z naszej opieki.  Niestety czasami zapominamy o naszej „partnerskiej współpracy”, degradując środowisko, w którym razem funkcjonujemy. Poza niszczącym wpływem środków chemicznych, których używamy, pszczoły giną również z powodu chorób. Tak jak i my, pszczoły zmagają się z wirusami.

Czy jest dla nich ratunek? Dyrektor Instytutu Nauk Leśnych na Wydziale Budownictwa i Nauk o Środowisku Politechniki Białostockiej, członek zarządu Pszczelniczego Towarzystwa Naukowego – prof. Sławomir Bakier ma na koncie wiele dokonań w tym zakresie. Jest nie tylko miłośnikiem pszczół, ale i ekspertem, który opracował kompozycję leczniczą na bazie złotoporka niemiłego, grzyba z Puszczy Białowieskiej, która może zastąpić niebezpieczne dla człowieka i pszczół środki farmakologiczne (kompozycja czeka na patent). Za podobną kompozycję opartą na wyciągu brzozowym, którą współtworzył również prof. dr hab. Walery Isidorow z PB, nasz ekspert otrzymał patent. To rozwiązanie może być stosowane w profilaktyce zgnilca zarówno amerykańskiego, jak i europejskiego.

Ostatnio coraz więcej pojawia się w przestrzeni miast europejskich uli. Czy ta nowa „ekologiczna moda” jest pozytywna? Zdania są podzielone. Faktem jest jednak, że coraz częściej temat owadów pojawia się w debacie publicznej. Dzięki naukowcom takim, jak prof. Sławomir Bakier, temat pszczół ma szansę zyskać praktyczne przełożenie na ich życie i zdrowie.

Czy o pszczołach wiemy wszystko? Na pewno nie. Dlatego zachęcamy do poznania kilku ciekawostek na temat tych zaskakujących owadów, które zdradził nam Dyrektor Instytutu Nauk Leśnych na Wydziale Budownictwa i Nauk o Środowisku Politechniki Białostockiej – prof. Sławomir Bakier.

Oto kilka fascynujących informacji o pszczołach:

• Bez pracy pszczół nie byłoby oleju rzepakowego, bawełnianej pościeli i smaku dżemów owocowych. Pszczoły są niezbędne do prowadzenia upraw człowieka.
• Edykt carski, wprowadzony po powstaniu styczniowym, zabraniał wchodzenia do lasu, gdzie znajdowały się barcie. Dlatego zafundowano pszczołom „emigrację” i przeniesiono je bliżej domostw ludzkich. Tak powstały pasieki na terenach wschodnich Polski.
• Pszczoły są zależne od nas. Bez opieki pszczelarzy w warunkach współczesnych rój nie byłby w stanie funkcjonować samodzielnie dłużej niż dwa lata.
• Pszczoła (choć obecnie zagrożona) należy do gromady owadów, która jest najliczniejszą grupą żywych organizmów. Niestety, ostatnio jest ich coraz mniej.
• Pszczoły też chorują. Zmagają się z chorobami, wirusami, które rozprzestrzeniają się szybko na świecie (podobnie jak Covid wśród ludzi).
• Czy wiesz, że szum z ula może wspomagać leczenie depresji? Odgłosy rytmu życia pszczół działają kojąco na psychikę.
• Jad pszczoły ma dobroczynne działanie. Stosowany jest w leczeniu m.in. chorób reumatycznych.
• Pszczoły to świetne matematyczki! Przy budowie plastrów różniczkują i potrafią obliczyć minimalne zużycie materiału niezbędnego na budowę plastra. Są efektywne!
• Pszczoły tańczą. Co prawda nie tango, ale za pomocą ruchów komunikują kierunek i odległość ustawienia źródło nektaru. Taniec to ich język komunikacji.