Granty NCN dla badaczy z PB

Narodowe Centrum Nauki przeznaczy w sumie ponad 49 tys. zł na badania prowadzone przez dr. Łukasza Nazarkę z Wydziału Inżynierii Zarządzania oraz dr. inż. Grzegorza Górskiego z Wydziału Mechanicznego.

Odpowiedzialna technologia

Dr Łukasz Nazarko z Wydziału Inżynierii Zarządzania PB na projekt pt. „Przezorna ocena technologii jako narzędzie wsparcia odpowiedzialnych badań i innowacji” otrzymał finansowanie w wysokości 33 825 zł.

Z analiz przeprowadzonych przez dr. Łukasza Nazarkę wynika, że – w kontekście zarządzania technologiami w przedsiębiorstwie – ocena technologii sprowadza się zwykle jedynie do ewaluacji i optymalizacji stosowanych technologii w celu poprawy produktywności, jakości i wyniku finansowego przedsiębiorstwa. „Przezorna ocena technologii ma przyczyniać się do upowszechnienia koncepcji odpowiedzialnych badań i innowacji” – podkreśla dr Łukasz Nazarko.

Badacz określi metody i techniki, które pozwolą tak oceniać technologie, by już na etapie projektowym podjąć refleksję nad możliwymi konsekwencjami rozwoju danej innowacji oraz generować rezultaty nie tylko praktyczne, etycznie akceptowalne, ale również społecznie pożądane. Dr Łukasz Nazarko określa taką ocenę technologii jako przezorną – w nawiązaniu do słownikowej definicji słowa „przezorny”, czyli „rozważny w postępowaniu, przewidujący następstwa, myślący o przyszłości”.

Jako przykład podaje rozwój popularności oświetlenia typu LED. „Rozwiązanie to jest znane jako energooszczędne i trwałe. Po latach jednak okazuje się, że w miejscowościach, które nieumiejętnie wykorzystują światło ledowe do oświetlenia ulic, zaburza ono życie nocnych zwierząt i sen mieszkańców” – wyjaśnia dr Łukasz Nazarko. „Coraz głośniej jest też o niezamierzonych negatywnych skutkach wdrażania algorytmów sztucznej inteligencji w służbie zdrowia, systemach bezpieczeństwa czy też w procesach rekrutacji pracowników. Ich działanie wykazuje nieraz oznaki dyskryminacji ze względu na rasę, płeć czy zamożność” – dodaje. Jak podkreśla, przeprowadzona odpowiednio wcześniej dogłębna ocena technologii, pozwoliłaby zrozumieć i ograniczać wspominane negatywne skutki. Zapobiegałaby też powstawaniu w społeczeństwie nieufności wobec osiągnięć nauki i techniki.

Ocena technologii jest doskonałym przykładem przenikania się zagadnień inżynieryjno-technologicznych z naukami społecznymi. Dr Łukasz Nazarko jest przekonany, że Politechnika Białostocka – jako wiodący ośrodek myśli technicznej i menedżerskiej w regionie – jest najwłaściwszym miejscem do prowadzenia badań na temat przezornej oceny technologii oraz odpowiedzialnych badań i innowacji.

Badania nad generatorem

Dr inż. Grzegorz Górski z Wydziału Mechanicznego PB otrzymał 15 400 zł na „Badanie struktur przepływów dwufazowych w mikrokanale z bocznym dopływem fazy gazowej”. 

Działania naukowe w ramach grantu mają pomóc zoptymalizować konstrukcję generatora oraz określić charakterystykę jego pracy przy różnych wydatkach wody i powietrza. Dr inż. Grzegorz Górski zaprojektuje i wykona stanowisko badawcze, pozwalające na obserwację i rejestrację przepływów dwufazowych przy użyciu kamery cyfrowej, co pozwoli na przeprowadzenie badań eksperymentalnych. Ich wynik ma być podstawą do oceny, dla jakich wydatków wody i powietrza generator wytwarza struktury w sposób stabilny. Wyniki badań mogą mieć zastosowanie m.in. w przemyśle chemicznym, przy mieszaniu różnych substancji.

„Kontrola procesów powstawania pęcherzyków powietrza i ich rozpadu wewnątrz materiału pozwoli na kontrolowanie składu poszczególnych faz w mieszaninie wielofazowej. Modyfikowanie pracy generatora może wpłynąć na stworzenie mieszalnika , co pozwoli na oszczędzanie materiału  przy zachowaniu funkcjonalności produktu” – wyjaśnia dr inż. Grzegorz Górski. 

Badania mają doprowadzić do utworzenia mieszalnika przemysłowego, który pozwoli mieszać wiele faz. Miałby zastosowanie w budownictwie, druku 3D oraz malarstwie, a rozbudowany w przyszłości o kolejne moduły – mógłby dać początek nowemu rozwiązaniu konstrukcyjnemu. 

Projekt „Badanie struktur przepływów dwufazowych w mikrokanale z bocznym dopływem fazy gazowej” ma być zakończony w 2021 r.