Konstytucja 3 Maja
3 maja to wyjątkowo ważny dzień w kalendarium polskich świąt narodowych. To właśnie 3 maja 1791 roku została uchwalona Konstytucja –przełomowy akt regulujący ustrój prawny Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Była to pierwsza konstytucja w Europie i druga na świecie. Jej uchwalenie jest dziś uważane za jedno z najważniejszych wydarzeń w historii Polski.
Przyjęta na Sejmie Wielkim (Czteroletnim) ustawa, była niezwykle postępowa; dała podstawę nowoczesnej konstrukcji ustrojowej zawartą w słowach: „wszelka władza w społeczności ludzkiej początek swój bierze z woli narodu”.
Konstytucja 3 maja, uchwalona „dla dobra powszechnego, dla ugruntowania wolności, dla ocalenia Ojczyzny naszej i jej granic”, wprowadzała szereg niebywale nowatorskich — jak na owe czasy — rozwiązań. W jedenastu artykułach opisywała zasady funkcjonowania społeczeństwa i państwa: ustrój monarchii konstytucyjnej z silną władzą przedstawicielską, trójpodział władzy na prawodawczą, wykonawczą i sądowniczą, przełomowe zmiany w zakresie parlamentaryzmu, w tym przyjmowanie wszelkich uchwał zwykłą większością głosów, a nie jednomyślnie.
Choć Konstytucja obowiązywała jedynie przez 14 miesięcy, była wielkim osiągnięciem narodu polskiego pragnącego zachować niezależność państwową oraz zapewnić rozwój gospodarczy i polityczny swojego państwa. Państwa bardzo osłabionego politycznie i ekonomicznie, które w 1772 roku doświadczyło pierwszego rozbioru przeprowadzonego przez Prusy, Austrię i Rosję.
Oryginał rękopiśmienny Konstytucji 3 maja początkowo był przechowywany w Wilanowie w zbiorach zgromadzonych przez Stanisława Kostkę Potockiego, uczestnika obrad Sejmu Czteroletniego, następnie przez długie lata w podkrakowskich Krzeszowicach. Po 1945 roku powrócił do Warszawy do Archiwum Głównym Akt Dawnych. Od czasu do czasu jest wystawiany do oglądania w Pałacu Prezydenckim lub na Zamku Królewskim.
Link do ciekawego materiału o Konstytucji 3 maja:
