Rankingi instytucjonalne
W ostatnim czasie osiągnięcie jak najwyższego miejsca w światowych rankingach uczelni stało się jednym z najważniejszych celów niemalże we wszystkich krajach. Wysoka lokata staje się niejako wizytówką uczelni, symbolem jakości prowadzonych w niej badań naukowych i kształcenia, podkreśla prestiż uczelni.
Rankingi na poziomie krajowym oraz międzynarodowym udzielają przystępnej informacji, co i gdzie warto studiować w dobie upowszechnienia się dostępu do studiów.
Większość popularnych rankingów, zwłaszcza tych o zasięgu światowym, opiera się na mierzalnych ilościowo wskaźnikach wydajności, efektywności badanych instytucji. Drugim najczęściej spotykanym elementem oceny jest badanie reputacji zarówno wśród samej kadry naukowej, jak i pracodawców. W najpopularniejszych rankingach wykorzystuje się po kilka różnych wskaźników. Kluczowym jest więc jakie wskaźniki i z jakimi wagami są uwzględniane oraz czy i jak uwzględnia się choćby zróżnicowanie pomiędzy dyscyplinami naukowymi, wielkością szkół wyższych i ich profilami, a także sposób doboru próby respondentów oceniających prestiż rankingowanych jednostek.
Łatwość dostępu do wyników rankingu sprawia, iż wielu kandydatów na studia, ale i także studentów kieruje się rankingami przy wyborze uczelni, na której podejmują studia, lub na którą wyjeżdżają w ramach wymiany międzynarodowej. Obecne lokaty uczelni na arenie międzynarodowej w rankingach uczelni wyższych są prezentowane w postaci dedykowanych stron internetowych. Uwzględniając te kwestie także same uczelnie zaczęły kierować się informacjami z rankingów przy wyborze partnerów do współpracy. W tej sytuacji warto analizować wyniki rankingów, tak krajowych jak i zagranicznych.
Z przeglądu międzynarodowych rankingów uczelni wyższych wynika, że znacząca większość rankingów opiera się na danych pozyskiwanych z ogólnie dostępnych źródeł europejskich i światowych, które są później analizowane przez wyspecjalizowane podmioty zajmujące się rankingowaniem uczelni.
Z rozpoznawalnych międzynarodowych rankingów cztery wymagają zgłoszenia. Należą do nich:
- Times Higher Edukation World University Rankings (THE),
- Round University Rankings (RUR),
- QS Word Univeristy Rankings,
- U-Multirank,
- UI GreenMetric.
W tabeli poniżej zaprezentowano zbiorcze zestawienie informacji dotyczących poszczególnych rankingów.
Politechnika Białostocka została sklasyfikowana w siedmiu rankingach. Należą do nich:
- Ranking Web of Universities (Webometrics),
- Scimago Institutsions Rankings (SIR),
- University Ranking by Academic Performance (URAP),
- Times Higher Edukation World University Rankings (THE),
- U-Multirank,
- U.S. News Best Global Universities w dyscyplinie Engineering,
- QS Europe University Rankings.
W rankingu Web of Universities (Webometrics) Politechnika Białostocka wypada najlepiej spośród wszystkich siedmiu rankingów, w których została sklasyfikowana. W najnowszej odsłonie (styczeń 2024) Rankingu Web of Universities (Webometrics) Politechnika Białostocka uplasowała się na pozycji 1817. W kategorii Openness Politechnika Białostocka zajmuje 1482 miejsce.
Wyniki poszczególnych edycji rankingu przedstawiają poniższe wykresy.
W rankingu Scimago Institutsions Rankings (SIR) Politechnika Białostocka od 2019 do 2022 roku notowała wzrost pozycji. W roku 2023 w stosunku do roku 2022 zanotowała spadek. Spadek pozycji zauważalny jest głównie we wskaźniku badania, którego waga wynosi 50%. Wskaźnik badań odnosi się do wielkości, wpływu i jakości dorobku badawczego instytucji. Wyniki poszczególnych edycji rankingu przedstawia poniższy wykres.
W rankingu University Ranking by Academic Performance (URAP) w klasyfikacji uczelni polskich w edycji 2019-2020 Politechnika Białostocka zanotowała spadek w stosunku do edycji 2018-2019, w edycji 2020-2021 utrzymała swoją lokatę z edycji poprzedniej. W edycji 2021-2022 Politechnika Białostocka awansowała o 87 miejsc w świecie i o 2 miejsca w kraju. W edycji 2022-2023 Politechnika Białostocka awansowała o jedną pozycję w kraju. Wyniki poszczególnych edycji rankingu przedstawia poniższy wykres.
Politechnika Białostocka pierwszy raz w swojej historii aplikowała do rankingu The Times Higher Education World University Rankings w 2022 roku i od razu została w nim sklasyfikowana. W najnowszej odsłonie rankingu 2024 (dane na podstawie 2023 r.) sklasyfikowanych zostało 37 uczelni z Polski (o 5 więcej niż w roku ubiegłym), 2 uczelnie otrzymały status „Reporter”. Politechnika Białostocka uplasowała się na pozycji 1501+ zachowując swoją pozycję z roku ubiegłego, i jest jedyną niemedyczną podlaską uczelnią sklasyfikowaną w rankingu. Wśród uczelni z Polski Politechnika Białostocka najwyższą notę uzyskała w kryterium research environment – 16 miejsce oraz w kryterium teaching – 19 miejsce. Poniżej przedstawiono miejsca rankingowe polskich uczelni sklasyfikowanych w rankingu THE.
Dane statystyczne Politechniki Białostockiej uwzględnione w rankingu The Times Higher Education World University Rankings 2024
20 września 2023 roku opublikowane zostały wyniki międzynarodowego rankingu QS Europe University Rankings 2024. To pierwszy w historii QS ranking, który skupił się wyłącznie na europejskich uniwersytetach. W zestawieniu uwzględniono 688 uniwersytetów z 42 krajów europejskich, w tym 33 uczelnie z Polski. Politechnika Białostocka uplasowała się na pozycji 551-600 w Europie. W klasyfikacji uczelni z krajów Europy Wschodniej Politechnika Białostocka zajęła 81. miejsce. W ujęciu krajowym uczelnia z Podlasia zajęła 24. pozycję na 33 polskie uczelnie, które zostały sklasyfikowane w rankingu.
Politechnika Białostocka świetnie wypadła w poszczególnych kategoriach zestawienia. Ma 1. miejsce w Polsce i 24. w Europie w kategorii wymiana studencka – przyjazdy. Wysoko wśród polskich uczelni Politechnika Białostocka wypadła również w wymianie studenckiej – wyjazdy (8 pozycja), liczbie publikacji na jednego pracownika (8 pozycja), zatrudnianie absolwentów (8 pozycja).
W QS Europe University Rankings najważniejszym wskaźnikiem, mającym wagę aż 30%, jest rozpoznawalność uczelni wśród kadry akademickiej (Academic Reputation). W rankingu liczy się także reputacja uczelni wśród pracodawców (Employer Reputation) – waga 15 %. Kolejnymi istotnymi wskaźnikami, z których każdy ma wagę 10%, są: liczba cytowań publikacji naukowych pracowników uczelni (Citations per Paper) oraz międzynarodowa współpraca badawcza (International Research Network).
Pozostałe wskaźniki to:
- stosunek liczby nauczycieli akademickich do liczby studentów – 5% (Faculty Student Ratio),
- znormalizowana liczba publikacji naukowych uczelni – 5% (Papers per Faculty),
- umiędzynarodowienie kadry akademickiej – 5% (International Faculty),
- odsetek studentów z zagranicy – 5% (International Students),
- zrównoważony rozwój – 5% (Sustainability),
- zatrudnialność absolwentów – 5% (Employment Outcomes),
- różnorodność międzynarodowego środowiska studenckiego – 5% (International Student Diversity),
- odsetek studentów wyjeżdżających na wymiany międzynarodowe (Outbound Exchange Students) – 2,5%,
- odsetek studentów przyjeżdżających na wymiany międzynarodowe (Inbound Exchange Students – 2,5%.
W całym rankingu zostało uwzględnionych 17,5 miliona publikacji, 141,6 miliona cytowań. W badaniach reputacyjnych w grupie nauczycieli akademickich wzięło udział 2,1 miliona respondentów, natomiast wśród pracodawców było to 617 000 respondentów. Dane dotyczące publikacji i cytowań pochodzą z bazy danych Scopus i zostały pobrane w lutym 2023 roku za okres:
- publikacje 2017-2021,
- cytowania 2017-2022.
Certyfikaty przyznane Politechnice Białostockiej.
W 2021 roku Politechnika Białostocka po raz pierwszy aplikowała do rankingu U-Multirank. Uczelnia zajęła 21 miejsce na 42 uczelnie wyższe z Polski.Spośród wszystkich wydziałów Politechniki Białostockiej do rankingu przystąpił Wydział Mechaniczny. W rankingu tematycznym (Engineering > Mechanical Engineering ) Wydział Mechaniczny został sklasyfikowany na 4 pozycji wśród 14 wydziałów mechanicznych z Polski i 50 wśród 276 wydziałów mechanicznych na świecie.U-Multirank został opracowany przez niezależne konsorcjum kierowane przez Centre for Higher Education (CHE) w Niemczech, Center for Higher Education Policy Studies (CHEPS) Uniwersytetu Twente oraz Centre for Science and Technology Studies (CWTS) Uniwersytetu Leiden. W rankingu U-Multirank bierze ud0ział 2202 uniwersytetów z 96 krajów z całego świata w tym 42 uczelnie z Polski. Ocenie rankingowej podlegają 5 574 wydziały, 11 605 programów w 30 obszarach tematycznych.
U-Multirank to pierwszy globalny ranking dający pełen obraz różnorodności funkcjonowania uniwersytetów. Wielowymiarowe podejście stosowane przez U-Multirank polega na porównaniu wyników osiąganych przez uczelnie w ramach poszczególnych obszarów
i wskaźników, którym przyznawane są oceny w skali od A (bardzo dobrze) do E (słabo). Taka wielowymiarowa ocena daje możliwość zaprezentowania konkretnych mocnych stron poszczególnych uczelni. Politechnika Białostocka w rankingu została określona jako uczelnia kompleksowa pod względem zakresu przedmiotów i kierunków studiów. W pięciu wymiarach oceny rankingu U-Multirank, Politechnika Białostocka najwyższe oceny otrzymała w obszarze jakości badań naukowych i zaangażowania we współpracę regionalną.
Ocena uczelni podzielona została na pięć obszarów:
- jakość kształcenia (zawiera 8 wskaźników),
- jakość badań naukowych (11 wskaźników),
- transfer wiedzy i technologii (9 wskaźników),
- poziom umiędzynarodowienia (6 wskaźników),
- zaangażowanie we współpracę regionalną (6 wskaźników).
W tegorocznej edycji rankingu Politechnika Białostocka uzyskała ocenę A w 5 wskaźnikach:
- procentowy udział publikacji interdyscyplinarnych,
- procentowy udział publikacji z otwartym dostępem,
- liczba założonych firm przez absolwentów Uczelni,
- absolwenci studiów licencjackich, którzy swoją pierwszą pracę po ukończeniu studiów znaleźli w regionie właściwym dla siedziby uczelni,
- absolwenci studiów magisterskich, którzy swoją pierwszą pracę po ukończeniu studiów znaleźli w regionie właściwym dla siedziby uczelni.
Wydział Mechaniczny, który uzyskał wysoką 4 lokatę wśród polskich wydziałów mechanicznych najwyższą ocenę A otrzymał w 4 wskaźnikach:
- stosunek liczby studentów do pracowników,
- odsetek kobiet wśród wszystkich autorów na uczelni,
- liczba publikacji naukowych wydziału zaindeksowanych w bazie danych Web of Science Core Collection, w której co najmniej jeden autor jest powiązany z uczelnia źródłową.
- odsetek zewnętrznych przychodów badawczych z zagranicy.
Szczegółowe wyniki oceny Politechniki Białostockiej: Link
Wyniki oceny Wydziału Mechanicznego: Link
Porównanie uczelni wyższych w Polsce: Link
Porównanie wydziałów mechanicznych w Polsce: Link
W roku 2022 i 2023 U-Multirank nie prowadził aplikacji do rankingu.
