Prezydent podpisał ustawę o świadczeniu wspierającym. Co to oznacza?
02-08-2023
24 lipca br. Prezydent podpisał ustawę o świadczeniu wspierającym, która dokonuje zupełnej przebudowy dotychczasowego systemu świadczeń skierowanych do osób z niepełnosprawnościami oraz ich opiekunów. Opinie na temat tej przebudowy są jednak podzielone.
Ustawa o świadczeniu wspierającym od samego początku budzi poważne obawy i kontrowersje w środowisku. Z drugiej strony wiele osób widzi w niej szansę na radykalną zmianę polskiego modelu wspierania osób z niepełnosprawnością i ich opiekunów. Od 1 stycznia 2024 r. pojawi się nowe świadczenie – świadczenia wspierającego, kierowanego bezpośrednio do osoby z niepełnosprawnością. Radykalnej zmienione zostaną też warunki przyznawania świadczenia pielęgnacyjnego.
Nowe świadczenie, nowe zasady
Przypomnijmy. Świadczenie wspierające ma trafiać do osób, które poddadzą się procedurze oceny potrzeby wsparcia, jeśli zostanie u nich oceniona na 70 lub więcej punktów w 100-punktowej. Świadczenie wspierające będzie przyznawane osobie z niepełnosprawnością dopiero od 18 roku życia. Od 16 będzie można wnioskować o określenie potrzeby wsparcia, na podstawie którego będzie przyznawane świadczenie wspierające. Co ważne – nie będzie można łączyć tych dwóch świadczeń. Zgodnie z ustawą będzie 6 progów i 6 stopni wysokości kwot świadczenia wspierającego.
220% renty socjalnej – jeżeli w decyzji ustalającej poziom potrzeby wsparcia potrzebę tę określono na poziomie od 95 do 100 punktów w skali potrzeby wsparcia,
· 180% renty socjalnej – jeżeli w decyzji ustalającej poziom potrzeby wsparcia potrzebę tę określono na poziomie od 90 do 94 punktów w skali potrzeby wsparcia,
· 120% renty socjalnej – jeżeli w decyzji ustalającej poziom potrzeby wsparcia potrzebę tę określono na poziomie od 85 do 89 punktów w skali potrzeby wsparcia,
· 80% renty socjalnej – jeżeli w decyzji ustalającej poziom potrzeby wsparcia potrzebę tę określono na poziomie od 80 do 84 punktów w skali potrzeby wsparcia,
· 60% renty socjalnej – jeżeli w decyzji ustalającej poziom potrzeby wsparcia potrzebę tę określono na poziomie od 75 do 79 punktów w skali potrzeby wsparcia,
· 40% renty socjalnej – jeżeli w decyzji ustalającej poziom potrzeby wsparcia potrzebę tę określono na poziomie od 70 do 74 punktów w skali potrzeby wsparcia.
Według ustawy świadczenie pielęgnacyjne będzie wypłacane opiekunowi jedynie do osiągnięcia pełnoletniości przez osobę z niepełnosprawnością, nad którą sprawuje on opiekę. Jednocześnie opiekunowie będą mogli łączyć pobieranie świadczenia pielęgnacyjnego z pracą zarobkową bez żadnych ograniczeń a w przypadku, gdy w rodzinie jest więcej niż jedno dziecko z niepełnosprawnością posiadające pkt. 7 i 8 w orzeczeniu, świadczenie będzie przysługiwało na każde z nich.
Wybór, ale tylko do 2024 roku
Rodziny będą mogły podjąć wybór czy pozostać w starym systemie (świadczenie pielęgnacyjne bez możliwości dorabiania) czy wybrać nowy system (świadczenie pielęgnacyjne przyznawane do 18 roku życia osoby z niepełnosprawnością bez ograniczeń zarabiania i świadczenie wspierające dla dorosłej osoby z niepełnosprawnością). Dokonanie wyboru będzie możliwe również po poddaniu się przez osobę z niepełnosprawnością ocenie skali potrzeby wsparcia, tak by rodzina mogła wybrać, który system będzie dla niej lepszy. Osoba z niepełnosprawnością, która zdecyduje się pobierać świadczenie wspierające, będzie mogła je łączyć z rentą, zasiłkiem pielęgnacyjnym i świadczeniem uzupełniającym, ale też z dochodami z pracy. Świadczenie to będzie przypisane do osoby z niepełnosprawnością, a nie do opiekuna. Co ważne, osoby, które będą się orzekać po 1 stycznia 2024 po raz pierwszy, będą otrzymywać świadczenie już według nowych zasad.
Te zmiany, a zwłaszcza nowe zasady przyznawania świadczenia pielęgnacyjnego budzą poważne kontrowersje i lęki, zwłaszcza wśród opiekunów osób z niepełnosprawnością intelektualną i autyzmem. Co na to ekspertki i eksperci zajmujący się tematyką niepełnosprawności i niezależnego życia.