Zaproszeni wykładowcy

prof. dr Mirosław Majewski

Wychowanek Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Wydziału Mat Fiz Chem.

Specjalizacja w geometrii. Autor kilku prac na temat geometrii w sztuce.

Obecnie profesor wizytujący i wykładowca w Istanbul Design Center. Współpracownik Isfahan Art and Design Center, Isfahan, Iran.
 
Wykład: Wzór geometryczny - co może pójść nie tak?

Od dawna wzory geometryczne interesują wielu ludzi. Interesują naukowców, studentów, uczniów a nawet gospodynie domowe. W większości przypadków zainteresowania te nie idą w parze z wiedzą o nich, czy nawet ze znajomością geometrii. W tym wykładzie pokażę przykłady wskazujące na to, że autor nie zawsze znał naturę wzoru. Pokażę również czym jest w praktyce wzór geometryczny, jakie ma zastosowania i co się z tym wiąże, jak geometria wielokątów wpływa na kształt wzoru.
 
Wykład: Rozważania z ośmiokątem foremnym w tle

Każdy wielokąt foremny ma wpływ na pewną grupę wzorów geometrycznych. Najpopularniejsze są oczywiście wzory zbudowane w geometrii dziesięciokąta foremnego i ośmiokąta foremnego. Istnieją jednak setki wzorów geometrycznych w geometrii sześciokąta foremnego lub takie, w których geometrie dwóch lub więcej różnych wielokątów są wykorzystywane.

W tym wykładzie zajmiemy się ośmiokątem foremnym i pokażemy co z jego pomocą możemy skonstruować. Skonstruujemy przykłady teselacji wielokątów wyciętych z ośmiokąta foremnego. Pokażemy również przykłady prostej inflacji geometrycznej dla wzorów geometrycznych zbudowanych w geometrii ośmiokąta.

 

 

dr hab. Marek Kordos

dr hab. Marek Kordos, emerytowany profesor Uniwersytetu Warszawskiego; geometrie nieeuklidesowe, historia matematyki; pierwszy redaktor naczelny (1974–2018) miesięcznika Delta, współzałożyciel Szkół Matematyki Poglądowej; m.in. ”Podstawy geometrii rzutowej i rzutowo-metrycznej”, ”Wykłady z historii matematyki”, ”O Matematyku Rycerzu Gwiazdy Pitagorejskiej”.
 
Wykład: Czym się różni matematyka od niematematyki i czy wolimy wiedzę pełną, czy pewną

Najistotniejszym problemem teorii poznania jest pytanie, w jaki sposób gromadzimy wiedzę. I tu mamy do wyboru dwa paradygmaty, istotne zresztą we wszelkim działaniu: czy będziemy robić tak, jak należy to, co się uda, lub też będziemy robić to, co należy tak, jak się uda. Prowadzi to do wyboru wiedzy pewnej lub pełnej, wyboru między metodologią dedukcyjną lub empiryczną.
Ludzkość trzy tysiące lat temu dokonała w tej sprawie gruntownego przewrotu (wtedy powstała matematyka), po raz wtóry dokonuje go dziś (tworząc AI).

 

 

dr Zdzisław Pogoda, prof. UJ

Zdzisław Pogoda profesor emeritus UJ, interesuje się geometrią różniczkową i jej zastosowaniami, historią matematyki, w szczególności historią geometrii różniczkowej i i topologii (XIX-XX wiek), a także dydaktyką matematyki w szkołach wyższych. Zajmuje się szeroko rozumianą popularyzacją matematyki.

Autor lub współautor 10 książek, w tym trzech podręczników oraz ponad 150 artykułów o charakterze naukowym i popularnym. Laureat wielu nagród za popularyzację w tym Wielkiej Nagrody PTM im. S. Dicksteina (1995), Nagrody im. H Steinhausa przyznawaną przez Polską Fundację Upowszechniania Nauki (1999) oraz Nagrody Rektora UJ im. H. Kołłątaja (2006). Książka „Matematyczna bombonierka” napisana wspólnie z Krzysztofem Ciesielskim została uznana za najlepszą książkę popularnonaukową 2016 roku (Nagroda „Złotej Róży”).
 
Wykład: O humanistach, matematykach i matematyce
Na wykładzie będzie o związkach matematyki z naukami humanistycznymi. Czy można mówić o humanistycznych aspektach matematyki? A może matematyka jest w jakimś stopniu nauką humanistyczną? Dlaczego ludzie nazywający się humanistami chwalą się niewiedzą matematyczną? Zostaną przedstawione sylwetki matematyków, których można by uznać za wielkich humanistów.
 

 

dr Krzysztof Ciesielski, prof. UJ

Matematyk, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego (UJ). W latach 1999-2008 wicedyrektor Instytutu Matematyki UJ ds. dydaktycznych.

W pracy badawczej zajmuje się przede wszystkim teorią układów dynamicznych, ale także m.in. matematycznymi aspektami wyborów i historią matematyki.

Autor kilku książek popularyzujących matematykę (głównie napisanych wspólnie ze Zdzisławem Pogodą), niektóre z nich otrzymały prestiżowe nagrody (m.in. Nagrodę im. Hugona Steinhausa Polskiej Fundacji Upowszechniania Nauki za najlepsze książki popularnonaukowe polskiego autora opublikowane w latach 1995-1998, a „Matematyczna Bombonierka” została nagrodzona „Złotą Różą” jako najlepsza książka popularnonaukowa wydana w Polsce w roku 2015/2016).

Przewodniczący Komitetu Redakcyjnego miesięcznika „Delta”, przewodniczący Komitetu Okręgowego Olimpiady Matematycznej w Krakowie, wiceprzewodniczący World Federation of National Mathematics Competitions. Członek Council European Mathematical Society. W latach 2018-2020 redaktor naczelny czasopisma „Wiadomości Matematyczne”, w latach 2009-2016 członek Raising Public Awareness Committee of the European Mathematical Society.
 
Wykład: Matematyka wyborcza - pogranicze matematyki i...
Przy wyborach do Sejmu, do rady miasta, do sejmiku wojewódzkiego oddane głosy przeliczane są na mandaty - kilka lub kilkanaście w danym okręgu wyborczym. Na jakiej zasadzie wykonywane jest to przeliczenie? Czy ordynacja nazywana proporcjonalną jest naprawdę proporcjonalna? Czy wybory, w których mamy wybrać jednego spośród kilku kandydatów, można organizować tylko na jeden sposób? Okazuje się, że za sprawami wyborczymi kryje się niebanalna matematyka. Mowa będzie właśnie o tej matematyce, o rozmaitych paradoksach wyborczych oraz o twierdzeniach tej teorii dotyczących (w tym o rezultatach Noblistów).
 

 

dr hab. Antoni Pierzchalski, prof. UŁ

Profesor Uniwersytetu Łódzkiego.

Pasje zawodowe: geometria operatorów rożniczkowych, zagadnienia brzegowe.

Pasje pozazawodowe: gitara, rower, windsurfing.
 
Wykład: O twierdzeniu o dywergencji
Twierdzenie o dywergencji to jedno z najważniejszych twierdzeń klasycznej analizy matematycznej o wielu wersjach formułowanych w zależności od struktury analitycznej czy geometrycznej rozważanego obszaru. Jest jednym z wielu twierdzeń o zamianie całkowania po wnętrzu obszaru na całkowanie po brzegu lub na odwrót. Wyróżnia je z nich to, że występuje tam pole wektorowe. Pola wektorowe odrywają mianowicie istotną rolę: w geometrii, w fizyce oraz w inżynierii. Ta wyjątkowość będzie właśnie przedmiotem naszego odczytu.

Jeśli obszar D (a ogólniej rozmaitość z niepustym brzegiem) reprezentuje obiekt matematyczny czy fizyczny, to pole wektorowe X w D reprezentuje siły działające na ten obiekt. W fizyce czy w zastosowaniach inżynierskich wartości tego pola są na ogół możliwe do pomiaru czy obserwacji wyłącznie na brzegu obszaru. Twierdzenie o dywergencji daje wtedy pewną informację o tym co dzieje we wnętrzu.

Jako przykład zaskakujących zastosowań mogą służyć:

• Fakt, że znana z fizyki zasada Archimedesa o sile wyporu hydrostatycznego działającego na ciało zanurzone w cieczy, jest w istocie wersją twierdzenia o dywergencji.
• Prosty i elegancki dowód wielowymiarowej wersji twierdzenia Pitagorasa dla sympleksów.

Odczyt będzie nowym spojrzeniem na twierdzenie: od jego wersji klasycznych do najświeższych uogólnień i będzie ilustrowany przykładami możliwych zastosowań.

Literatura:
A. Pierzchalski, The divergence theorem for vector-valued forms, to appear
 

 

dr Joanna Jaszuńska

Pracuję na Wydziale Matematyki, Informatyki i Mechaniki Uniwersytetu Warszawskiego.

Oprócz uczenia studentów zajmuję się także różnego rodzaju popularyzacją matematyki.

W wolnych chwilach lubię podróżować po świecie lub czytać książki.
 
Wykład: Od twierdzenia Pitagorasa do n-wymiarowych sześcianów
Zaczniemy od pewnych nierówności algebraicznych, które - jak się okaże - da się rozwiązać geometrycznie. Następnie z dwóch wymiarów ruszymy w trzy i na tym się nie skończy, powędrujemy też w wymiar czwarty, a nawet n-ty. Tam przekonamy się, że jest on całkiem przyjemny i swojski, a do opisu obiektów geometrycznych przydać się może algebra.
 

 

Andrzej Dąbrowski

Ukończyłem studia matematyczne w Uniwersytecie Wrocławskim na kierunku matematyka ze specjalnością zastosowania matematyki. Tej specjalności, a szczególnie prawdopodobieństwu i statystyce poświęciłem cała moją karierę zawodową. Pracę magisterską pisałem o teorii informacji, a doktorat o statystyce szeregów czasowych. Pracowałem naukowo w Uniwersytecie Wrocławskim i Uniwersytecie Przyrodniczym we Wrocławiu. Wykładałem tam teorię prawdopodobieństwa i statystykę matematyczną. Prowadziłem Pracownię Ekspertyz Statystycznych na Uniwersytecie, byłem Kierownikiem Pracowni Modeli Matematycznych w Instytucie Meteorologii i Gospodarki Wodnej.

Pracowałem jako doradca statystyczny w firmach polskich i zagranicznych.

Moim ulubionym zajęciem jest opowiadanie o matematyce, głównie o jej zastosowaniach. Obecnie jestem
aktywnym emerytem.

 
Wykład: Tabliczka mnożenia 2.0
Tablice trygonometryczne, logarytmiczne, astronomiczne czy tablice liczb losowych, w których zakumulowano wysiłek wielu rachmistrzów, ułatwiały skomplikowane obliczenia w przedkomputerowych czasach. Tabliczka mnożenia, której uczymy się w szkole na pamięć, pozwala łatwo obliczać iloczyn dwóch liczb. Okazało się, że w końcu XX wieku sławne tablice przestały być potrzebne, a tabliczkę mnożenia czekała całkiem nowa i nieoczekiwana rola.



 

 

dr hab. Andrzej Komisarski, prof. UŁ

Kierownik Katedry Teorii Prawdopodobieństwa i Statystyki Uniwersytetu Łódzkiego.

Tematyka jego pracy badawczej zmieniała się w czasie, od układów dynamicznych i topologii (praca magisterska nagrodzona I nagrodą PTM im. J. Marcinkiewicza) poprzez badanie geometrii przestrzeni Banacha, w szczególności rzutów w tych przestrzeniach (rozprawa doktorska nagrodzona nagrodą PTM dla młodych matematyków oraz rozprawa habilitacyjna) po najnowsze wyniki dotyczące teorii prawdopodobieństwa i jej zastosowań w równaniach i nierównościach funkcyjnych.

Przewodniczący Jury Konkursu Uczniowskich Prac z Matematyki (PTM i miesięcznik „Delta”), przewodniczący Komitetu Okręgowego Olimpiady Matematycznej w Łodzi, przewodniczący Komitetu Okręgowego Olimpiady Lingwistyki Matematycznej w Łodzi. W latach 2008-2010 był członkiem Jury Międzynarodowej Olimpiady Matematycznej.
 
Wykład: Jak zmierzyć pole powierzchni?
Zagadnienie pomiaru pola powierzchni jest interesujące nie tylko dla matematyka (ze względów teoretycznych), ale też (ze względów praktycznych) dla kartografa, geodety, czy architekta. Łatwo jest zmierzyć obwód regularnej figury narysowanej na kartce, na przykład obszaru na mapie - wystarczy użyć krzywomierza. Gorzej, jeśli chcielibyśmy zmierzyć pole powierzchni tej figury. W pierwszej chwili wydawać się może, że przyrząd, który pozwoliłby wykonać taki pomiar nie może istnieć lub musi być bardzo skomplikowany. Okazuje się jednak, że planimetry (tak bowiem nazywają się przyrządy do pomiaru pola powierzchni) są, od strony mechanicznej, zaskakująco proste. Matematyka, dzięki której działają, jest jednak dużo bardziej skomplikowana od ich konstrukcji mechanicznej.
 

 

prof. dr hab. Marek Barański

dr hab.inż. arch. Marek Barański, e-profesor Politechniki Świętokrzyskiej w Kielcach.

Współpracuje z Centrum Archeologii Śródziemnomorskiej UW w Warszawie.

Badacz zabytków architektury starożytnej. Aktualnie podjął analizę kapiteli korynckich okresu hellenistycznego.

Wykład: Koryncki kapitel w świetle analizy geometrycznej

Vitruwiański opis proporcji kapitela korynckiego, był analizowany przez wielu badaczy rzymskiej architektury. Zwrócono uwagę, na brak związku tego opisu z zabytkami hellenistycznymi, będącymi komponowanymi według innych, dowolnych zasad, niż proste podziały proporcji. W opinii badaczy, te indywidualnie projektowane kapitele miały być początkowymi próbami, z których miał powstać właściwy, ogólnie przyjęty w starożytności modelu. Obecna analiza tych kapiteli wskazuje iż ich proporcje są wynikiem zastosowania modelu geometrycznych związków, co wskazuje, że vitruwiański opis jest znaczącym uproszczeniem wcześniejszych zasad przyjętych w projektowaniu hellenistycznych kapiteli.
 

 

dr Barbara Roszkowska-Lech, prof. PW

Pełnomocnik Dziekana Wydziału Matematyki i Nauk Informacyjnych Politechniki Warszawskiej ds. popularyzacji matematyki i informatyki, Koordynator indywidualnych studiów ID na Politechnice Warszawskiej, członek Zarządu Stowarzyszenia na rzecz Edukacji Matematycznej i Komitetu Głównego Olimpiady Matematycznej Juniorów.
 
Wykład: Zabawy pionkami na nieskończonej planszy
Matematyczne opowieści o różnych wersjach znanej gry "Samotnik" rozgrywanej na nieskończonej planszy.
 

 

dr hab. inż. arch. Tatiana Misijuk, prof. PB

Absolwentka Wydziału Architektury Politechniki Białostockiej oraz Wydziału Architektury Wnętrz Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. W 2003 roku obroniła doktorat na Wydziale Architektury Wnętrz ASP w Warszawie w dziedzinie sztuk plastycznych, w zakresie architektury wnętrz. Promotorem jej pracy był prof. Andrzej Bissenik. W 2019 roku na Wydziale Architektury i Wzornictwa Uniwersytetu Artystycznego w Poznaniu uzyskała stopień doktora habilitowanego w dziedzinie sztuki, w dyscyplinie artystycznej sztuki plastyczne i konserwacja dzieł sztuki.

Uprawia malarstwo, rysunek, projektuje wnętrza (sakralne, mieszkalne i użyteczności publicznej), meble, formy użytkowe. Współpracowała z wydawnictwem SVS Press w Nowym Jorku. Autorka scenariusza Muzeum Ikon w Supraślu. Uczestniczyła w ponad dwudziestu wystawach indywidualnych i zbiorowych w kraju i za granicą. Od 1999 r. pracuje na Wydziale Architektury PB na kierunku Architektura wnętrz. Jest promotorem ponad 300 prac dyplomowych. Od 2020 roku jest kierownikiem Katedry Sztuk Projektowych a od 2023 Dziekanem Wydziału Architektury Politechniki Białostockiej.

Wykład: Geometria kompozycji jako narzędzie przekazu treści dzieła sztuki

 

 

prof. dr hab. inż. arch. Jerzy Uścinowicz

Jerzy Uścinowicz – architekt, profesor, nauczyciel akademicki, profesor International Academy of Architecture, kierownik Katedry Architektury Kultur Lokalnych Wydziału Architektury Politechniki Białostockiej, ekspert UIA i UNESCO, dyrektor The International Union of Architects (UIA) Work Programme „Spiritual Places”, przewodniczący Sekcji Historii Komitetu Architektury i Urbanistyki PAN, przewodniczący Rady Naukowej Polskiego Instytutu Studiów nad Sztuką Świata.

Autor 3 monografii, współautor 5 monografii, redaktor naukowy 6 monografii, autor 190 innych publikacji naukowych oraz 240 referatów konferencyjnych, głównie z dziedziny architektury sakralnej, architektury kultur lokalnych pogranicza oraz ochrony i konserwacji zabytków.
Autor ponad 120 większych, zrealizowanych projektów architektonicznych, architektoniczno-urbanistycznych i konserwatorskich, w tym ponad 60 obiektów i zespołów sakralnych. Autor 65 indywidualnych, w tym 45 zagranicznych, wystaw tej architektury. Laureat 13 konkursów architektonicznych.

Główne zainteresowania naukowe: projektowanie architektury świątyń, miejsc kultu i pamięci, architektura wernakularna kultur lokalnych, architektura pogranicza, metodyka projektowania architektoniczno-konserwatorskiego, antropologia kultury, struktury archetypowo-symboliczne.
 
Wykład: Kwadratura koła
Matematyka – z jej gematryczną mistyką liczb i ich konfiguracji oraz świętą geometrią – jest podstawą kreacji architektury i sztuki. Ich esencje i porządki zakodowane w strukturach archetypowo-symbolicznych są ich główną metodą działania zwłaszcza w sferze tzw. rzeczywistości sakralnej, w świątyni. Są podstawą rozumowania indukcyjnego i systemu komunikacji intuicyjnej jej sztuki. Struktury te stanowią do dziś żywy język religii. Są jej teozoficznym systemem gramatyki, dzięki któremu religia może się realnie wypowiedzieć. Są podstawą jej działania, w przechodzeniu od doświadczenia estetycznego, do doświadczenia religijnego. Sztuka sakralna, by mogła być autentycznym uobecnieniem rzeczywistości teofanicznej i źródłem spełnienia się duchowych aspiracji człowieka – nie zaś jedynie abstrakcyjną spekulacją intelektu czy naturalistycznym przedstawieniem tej rzeczywistości – powinna być najpierw sztuką archetypowo-symboliczną. Zakorzeniona w Tradycji staje się wtedy teologią.
Wybrane przykłady dawnej i współczesnej architektury i sztuki świątyń ujawnią proces transponowania jej podstawowych wartości w kategoriach rozumienia i intuicyjnego uobecniania jej teologicznego sensu i celu, któremu ma ona służyć. Na nich oparta jest idea świątyni rozumianej jako obraz przeminionego kosmosu, który jest „odblaskiem chwały Bożej”. Kwadratura koła jest tej idei matematycznym symbolem.