Dr hab. n. med. Andrzej Silczuk: Jak poradzić sobie z kryzysem psychicznym?

Jakie są najczęstsze objawy kryzysu psychicznego?

Dr hab. n. med. Andrzej Silczuk: Przede wszystkim dezorientacja, lęk, obawa przed podjęciem decyzji i przed podjęciem kolejnych kroków.

Jakie są najczęściej popełniane błędy przez osoby starające się poradzić z kryzysem psychicznym?

Przede wszystkim założenie, że będę wiedział co zrobić. Gdyby tak było, że byłbym w stanie odpowiedzieć na to pytanie, to natychmiast to przestałoby być kryzysem. Kiedy wiemy, co robić w trudnych sytuacjach, to na ogół radzimy sobie i idziemy dalej.  Drugą rzeczą jest oczekiwanie, że tylko ja sam mam wykonać wszelkie działania, czyli założenie, że nie mogę poprosić o pomoc osób w moim otoczeniu.

Jakiego rodzaju wsparcia mogą oczekiwać osoby borykające się z takimi problemami?

To jest oczywiście mocno zindywidualizowane i może dotyczyć osób, które poszukują wsparcia psychologicznego na przykład w sposób realizowany przez interwentów kryzysowych. Właściwie w każdym województwie, w każdym większym mieście jest instytucja, która nazywa się Ośrodkiem Interwencji Kryzysowej, gdzie można bezpośrednio w bardzo krótkim czasie umówić się na spotkanie z interwentem i odbyć taką rozmowę. Jeśli ktoś jest w kryzysie związanym ze zdrowiem psychicznym, na przykład kryzysie samobójczym, to w każdej izbie przyjęć najbliższego szpitala psychiatrycznego albo poprzez wezwanie karetki pogotowia lub na SOR-ze można bezpośrednio uzyskać pomoc i wsparcie.

Jak poradzić sobie samodzielnie z kryzysem psychicznym, kiedy do wsparcia jest daleko, a czuję, że dzieje się ze mną coś złego?

Pierwsza rzecz to naprawdę nie zapomnieć o oddychaniu. Chociaż brzmi to jak mocny psychologizm, ale jeśli zaczynamy się dusić w cudzysłowie, to rośnie nam jeszcze bardziej poziom stresu, rośnie kortyzol, zaczynamy czuć przytłoczenie tą sytuacją.

Po drugie. Zadać sobie pytanie, co czuję w tej chwili i dlaczego to czuję? Jakie to są emocje?

Po tych dwóch identyfikacjach – najpierw dotyczącej fizjologii, a potem emocji warto zadać sobie pytanie: czego ten kryzys dotyczy, z czego on się wywodzi? Jeśli nie potrafię na te pytania odpowiedzieć, to zadać sobie pytanie – co mogę zrobić, żeby w tej chwili poczuć się choć trochę lepiej i jakich sposobów używałem w przeszłości, które pozwalały mi poczuć ulgę i uwolnić się z takiej sytuacji.

A więc – pamięć o oddychaniu i pamięć o tym, jak można sobie poradzić bez środków chemicznych jest najistotniejsza w radzeniu z nagłym kryzysem.

Dr hab. n. med. Andrzej Silczuk: lekarz psychiatra z wieloletnim stażem klinicznym, wykładowca uniwersytecki i edukator, kierownik Zakładu Psychiatrii Środowiskowej Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, dyrektor medyczny w Wellbee Polska, twórca autorskiego Andrzej Silczuk Podcast, wcześniej podcastu Niemyte Dusze, o tym jak styl życia wpływa na nasze zdrowie psychiczne. 

(jd)