Rezultaty działań białostockiej uczelni to m.in: 19050 uczniów uczniów ze szkół ponadpodstawowych na zajęciach w laboratoriach uczelni, 5730 godzin zajęć wyrównujących wiedzę dla studentów 1. roku, a także konkursy, konferencje, rozwój kół naukowych, wymiana akademicka, komercjalizacja innowacyjnych projektów i oferta nowych usług dla biznesu.
W ciągu trzech lat funkcjonowania (2022-2025) Politechnicznej Sieci Via Carpatia utworzonej przez Politechnikę Białostocką, Politechnikę Lubelską i Politechnikę Rzeszowską, Politechnika Białostocka była liderem działań w obszarze „Kształcenie”. Zrealizowała takie programy, jak: Z Technikum na Politechniki, Wyrównać szanse, Wymieńmy się tym, co najlepsze, Szkoła Twórczego Działania.
– W ramach obszaru kształcenie przewidziane były działania, skierowane do: uczniów szkół ponadpodstawowych, studentów i kadry akademickiej – mówi dr hab. Agnieszka Dardzińska-Głębocka, prof. PB z Wydziału Mechanicznego Politechniki Białostockiej, koordynator działań z obszaru „Kształcenie”. – Zaproponowaliśmy uczniom dodatkowe zajęcia w Politechnice Białostockiej, które pokazują potencjał uczelni technicznej, wskazując również możliwości rozwoju. Dla studentów, zwłaszcza z pierwszych roczników, zorganizowaliśmy wiele dodatkowych zajęć wyrównujących ich wiedzę. Kadra dydaktyczna i naukowo-badawczo-dydaktyczna, wzięła udział w szeregu szkoleń, w których oprócz zwiększania poziomu merytorycznego, wskazywaliśmy też na konieczność rozwijania swoich kompetencji społecznych. Nie zabrakło również inicjatyw dla studenckich kół naukowych, które są naszą perełką. Pokazywaliśmy im możliwości rozwoju, wspierając ich działalność i zapewniając udział w cyklicznych konferencjach naukowych, w których mogli zaprezentować swoje dokonania.
Podczas konferencji „Innowacje w Praktyce. O potencjale komercjalizacyjnym projektu „Politechniczna sieć VIA CARPATIA”, zorganizowanej 23 września 2025 r. w Politechnice Białostockiej, podsumowano projekt, który dobiega końca. W wydarzeniu wzięli udział przedstawiciele uczelni partnerskich oraz młodzież i dyrekcje szkół z woj. podlaskiego, a także naukowcy Politechniki Białostockiej i przedsiębiorcy z regionu.
– Uporządkowaliśmy naszą ofertę dydaktyczną, zacieśniliśmy kontakty z przedsiębiorstwami i stworzyliśmy ofertę usług badawczo-usługowych – wylicza dr hab. inż. Mirosław Świercz, prof. PB, Prorektor ds. Rozwoju Politechniki Białostockiej. – Działania te pozwoliły uczelni wzmocnić swój potencjał, a sama Politechniczna Sieć Via Carpatia spotkała się z pozytywnym odzewem, zarówno szkół, jak i otoczenia przemysłowego. Uzyskaliśmy mnóstwo cennych doświadczeń. Stworzyliśmy kilka tzw. demonstratorów technologii. Pomysły, które urodziły się w naszych laboratoriach zaczęliśmy przekuwać w praktykę.
Politechnika Białostocka przekuła także pomysły młodzieży z województwa podlaskiego w konkretne realizacje. Była lokalnym organizatorem 3. edycji konkursów „NAUKOLATEK – Nastoletni Naukowiec” oraz „Wschodzący Innowatorzy” skierowanych do uczniów ze szkół ponadpodstawowych. Naukowcy uczelni wsparli uczniów w realizacji innowacyjnych projektów o praktycznym zastosowaniu, spośród których 5 weszło już na ścieżkę komercjalizacji: inteligentny system monitorowania uli, ekologiczna donica, wielofunkcyjny mebel do pracy w warunkach domowych, NPS – nowoczesny pomiar sygnału, prototyp maszyny do usuwania nasion roślin z dolnej części spodni i podeszwy butów
Więcej: Politechnika Białostocka komercjalizuje pomysły uczniów szkół ponadpodstawowych
W trakcie 3. edycji konkursu „NAUKOLATEK – Nastoletni Naukowiec” uczniowie z woj. podlaskiego zrealizowali 61 projektów. Na projekt uczelni w ramach Sieci przeznaczono łącznie 2 mln 700 tys. zł!
W obszarze „Nauka”, którego liderem była Politechnika Lubelska, Politechnika Białostocka zrealizowała także programy „Po sąsiedzku” – międzyuczelnianie staże badawcze i wizyty studyjne oraz „Iskra” – budowanie międzyuczelnianych zespołów badawczych. Efekty tych działań to:
53 odbyte staże naukowców, 22 publikacje naukowe. Razem z partnerami zrealizowano 12 projektów w zespołach badawczych, wydając 30 publikacji i organizując 72 konferencje.
Kluczowym działaniem skoncentrowanym na współpracy z przemysłem było stworzenie oferty usług badawczo-rozwojowych. Politechnika Białostocka opracowała aż 144 propozycji dla przedsiębiorstw, instytucji oraz jednostek samorządu. Obejmują one badania, ekspertyzy, opinie, prace diagnostyczne i koncepcyjne.
– Celem tego działania było lepsze wykorzystanie wspólnego potencjału oraz know-how w zakresie prac i usług badawczo-rozwojowych trzech partnerskich uczelni technicznych, z których każda specjalizuje się w nieco innych obszarach, reprezentatywnych dla regionów – Podlasia, Lubelszczyzny i Podkarpacia – mówi dr hab. inż. Mirosław Świercz, prof. PB, Prorektor ds. Rozwoju Politechniki Białostockiej. – Zakres oferty wpisuje się w obszary regionalnych inteligentnych specjalizacji trzech województw, w których mają swe siedziby uczelnie partnerskie Sieci.
W tym obszarze zrealizowano programy takie jak: Biznak, Ikanet, Komercjalizuj z sąsiadem, a w nich konkursy dla m.in. naukowców.
Badacze Politechniki Białostockiej zrealizowali innowacyjne projekty:
- „Opracowania kompleksowych innowacyjnych rozwiązań medycznych”
- „Szerokopasmowe źródło ASE pracujące w paśmie 2 μm”.
- „Hybrydowego systemu lądowo-powietrznego na potrzeby służb ratowniczych”,
- „Demonstrator stołu probierczego do diagnostyki wstępnej wtryskiwaczy gazowych, w tym wodorowych”.
Obszar „Komercjalizacja” za który odpowiadała Politechnika Rzeszowska to także targi, konferencje, spotkania z przedstawicielami biznesu oraz powołanie Future Innovation Lab – Innowacyjnego Laboratorium Przyszłości na Wydziale Mechanicznym Politechniki Białostockiej. To miejsce do generowania innowacji zgodnych z oczekiwaniami przedsiębiorców, która ma łączyć kreatywnych pracowników naukowych i studentów ze wszystkich wydziałów Uczelni.
W ramach działania „Komercjalizuj z sąsiadem” powołano również Wirtualny Akcelerator Komercjalizacji Politechniki Białostockiej (WAK), który realizował misję wspierania rozwoju projektów innowacyjnych o wysokim potencjale wdrożeniowym. W konkursie WAK-u „PB Ekspres do Innowacji” przyznano w 2024 roku 312 tys. zł finansowania na realizację 5 projektów naukowców Politechniki Białostockiej. Rok później było to 250 tys. zł na 4 projekty badaczy białostockiej uczelni.
W obszarze „Komercjalizacja” działania Ikanet, zorganizowano konkursu INNOSPIN na demonstratory dla międzyuczelnianych zespołów badawczych Politechnicznej Sieci Via Carpatia. Celem konkursu było wspieranie przedsiębiorczości akademickiej w aspekcie wdrożeń. W 2025 roku oceniono łącznie 9 wniosków złożonych w 3 uczelniach partnerskich. Maksymalna wysokość środków finansowych przeznaczonych na realizację projektów wyniosła 300 tys. zł.
W konferencji „Innowacje w Praktyce. O potencjale komercjalizacyjnym projektu „Politechniczna sieć Via Carpatia” w Politechnice Białostockiej wzięli udział przedstawiciele władz uczelni partnerskich wraz z kadrą naukowców: dr hab. inż. Mirosław Świercz, prof. PB, Prorektor ds. Rozwoju Politechniki Białostockiej, prof. dr hab. inż. Marek Krętowski, Prorektor ds. Nauki Politechniki Białostockiej, dr hab. Agnieszka Dardzińska-Głębocka, prof. PB, prof. dr hab. inż. Wojciech Franus, Prorektor ds. nauki Politechniki Lubelskiej, prof. dr hab. inż. Jarosław Sęp, Prorektor ds. Rozwoju i Współpracy Politechniki Rzeszowskiej im. Ignacego Łukasiewicza.
Antoni Rytel, ekonomista i informatyk, współtwórca projektu ustawy o Funduszu Rozwoju Technologii Przełomowych przedstawił jej główne założenia i apelował do nauczycieli akademickich o opiniowanie tez prezydenckiego projektu.
Idea współpracy Politechnicznej Sieci Via Carpatia została sformalizowana 11 kwietnia 2022 r., kiedy to nastąpiło podpisanie porozumienia trzech uczelni technicznych z województw Polski Wschodniej: Politechniki Białostockiej, Politechniki Lubelskiej, Politechniki Rzeszowskiej. Projekt wsparło Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego, przeznaczając niemal 10 mln zł dofinansowania dla każdej z trzech uczelni partnerskich na realizację celu w ciągu trzech lat.
Więcej: O projekcie Via Carpatia
(mz)
