Skuteczna nauka i zapamiętywanie

Czy wiesz w jaki sposób możesz pomóc sobie w szybszym uczeniu się i zapamiętywaniu?

Zacznijmy od tego czym jest pamięć?

Zamknij oczy i przywołaj swoje najprzyjemniejsze wspomnienie! Udało się?

Stało się tak dzięki naszej pamięci. To ona odpowiada za przechowywanie doświadczeń, przez co często ma charakter obrazowy. Pamięć jest nieodzownym elementem naszego funkcjonowania. Bez niej nie moglibyśmy się niczego nauczyć i odtworzyć.

Czy wiesz, że proste czynności dnia codziennego opierają się na naszej pamięci?

Dzięki owemu przechowywaniu mamy obraz osób, sytuacji, przedmiotów, abstrakcyjnych pojęć, których uaktywnienie powoduje cały ciąg obrazów i skojarzeń.

Natomiast zapamiętywanie to pierwsza faza procesu pamięciowego. Ma za zadanie zdobycie nowych umiejętności i nowych informacji. Może zaistnieć w dwojaki sposób:

1. Jako pojedyncze spostrzeżenie.
2. Jako złożona aktywność oparta na powtarzaniu, np.: nauka do egzaminu, nauka tańca.

Koncentracja uwagi:

Im wyższy poziom koncentracji uwagi posiadamy, tym jesteśmy bardziej efektywni w naszym działaniu. W konsekwencji prowadzi to do szybszego realizowania założonych przez nas zadań. Istotnym czynnikiem osiągnięcia sukcesu w polepszeniu funkcjonowania naszej koncentracji uwagi jest umiejętność skupienia się na jednej czynności lub na jednym działaniu i zrealizowaniu go do końca.

Co robić, aby polepszyć kondycję naszej koncentracji?

Odpowiednia ilość wysiłku fizycznego zwiększa odporność naszego organizmu i pozwala niwelować objawy stresu. Wystarczy kilkanaście minut spaceru każdego dnia.

Odpowiednia dieta dostarcza dla organizmu wszystkie niezbędne składniki odżywcze: witaminy, minerały oraz przeciwutleniacze.

Odpowiednie nawodnienie umożliwia prawidłowe funkcjonowanie naszego organizmu. Woda pomaga w przewodzeniu impulsów nerwowych w naszym mózgu, a to skutkuje zwiększeniem wydajności naszego organizmu. Pojawiający się bóle głowy, problemy z koncentracją uwagi, uczucie zmęczenia i rozdrażnienia oraz obniżone poczucie motywacji do działania, to są oznaki odwodnienia naszego ciała. Wskazane jest spożywanie minimum 8 szklanek wody na dobę.

Odpowiednia ilość snu jest istotnym elementem regeneracji naszego ciała i umysłu. Jeśli to możliwe w sytuacji znużenia udaj się na kilkuminutową drzemkę.

Na koncentrację uwagi wpływa nastawienie naszego umysłu. Przejawia się ono w poczuciu pewności siebie, wizualizowaniu osiąganego przez nasz sukcesu oraz afirmacją polegającą na powtarzaniu pozytywnych twierdzeń na temat własnej osoby (ma na celu identyfikację z treścią wypowiadanej myśli).

Pomieszczenie w jakim uczymy się lub ćwiczymy naszą koncentrację musi być dobrze przewietrzone i bardzo dobrze oświetlone. Powinna panować tam odpowiednia temperatura powietrza. W miejscu pracy nie mogą znajdować się jakiekolwiek źródła i czynniki nas rozpraszające.

Systematyczne ćwiczenia umysłowe zwiększają naszą koncentrację uwagi. Zaliczają się do nich wszelkiego rodzaju gry słowne, krzyżówki, sudoku, puzzle (u osób starszych opóźniają proces starzenia się w obszarze pamięci i koncentracji).

Nauka nowych umiejętności, nauka języków obcych, gra na instrumentach muzycznych są istotnymi czynnikami pływającymi na poprawę funkcjonowania naszej koncentracji.

Ćwiczenia poprawiające naszą koncentrację:

Zlicz słowa w dowolnym akapicie książki. Upewnij się czy masz dobry wynik. Jeśli poradziłeś sobie ze zliczaniem słów w akapicie, możesz przejść do zliczania słów z całej strony. Ważne, abyś liczył w myślach, nie na głos i nie podążaj palcem za słowami.

Policz w myślach cofając się od 100 co 1 liczbę, aż dojdziesz do 1, czyli …100, 99, 98,.. itd.

Policz w myślach cofając się od  100 co 3 liczby, aż dojdziesz do 1, czyli …100, 97 94 91,..itd.

Znajdź w swoim otoczeniu przedmiot posiadający dużo szczegółów. Skup na nim całą swoją uwagę. Staraj się o niczym innym nie myśleć, jak tylko o tym co widzisz. Jakiego ciężaru jest ten przedmiot? Jakiego jest koloru? Jakiego jest kształtu? Jakiej jest faktury i wielkości? Postaraj się zapamiętać jak najwięcej detali. Utrzymaj swoją uwagę na przedmiocie przez kilka minut.

Po upływie kilku godzin postaraj się w wyobraźni odtworzyć przedmiot z ćwiczenia powyżej. Przypomnij sobie jak najwięcej szczegółów danego przedmiotu.

Wersja ćwiczeń na poprawę koncentracji uwagi dla osób z dysfunkcją wzroku

Zlicz słowa z dowolnego akapitu audiobooka. Upewnij się czy masz dobry wynik. Jeśli poradziłeś sobie ze zliczaniem słów w akapicie, możesz przejść do zliczania słów z całej strony audiobooka. Ważne, abyś liczył w myślach, nie na głos i nie liczył na palcach.

Policz w myślach cofając się od 100 co 1 liczbę, aż dojdziesz do 1, czyli …100, 99, 98,.. itd.

Policz w myślach cofając się od  100 co 3 liczby, aż dojdziesz do 1, czyli …100, 97 94 91,..itd.

Odsłuchaj fragment audiobooka i skup na nim całą swoją uwagę. Staraj się o niczym innym nie myśleć, jak tylko o tym co słyszysz. Postaraj się zapamiętać jak najwięcej usłyszanych informacji. Jakiej płci była osoba czytająca? czy było ich więcej? Czy zmieniała ton głosu? Czy dochodziły inne dźwięki, niż tylko głos lektora?

Style uczenia się:

Dzięki narządom zmysłu pozyskujemy informację z otoczenia. Wzrok, słuch, dotyk, węch i smak połączone są z mózgiem licznymi ścieżkami. Badania udowodniły, że w miarę upływającego czasu dochodzi do powstania między mózgiem, a dominującym u nas narządem zmysłu więcej połączeń nerwowych i są one bardziej rozbudowane, a my chętniej korzystamy z nich podczas nauki. Nie powinniśmy lekceważyć naszych indywidualnych preferencji, ponieważ dzięki nim możemy szybciej i efektywniej opanować nową wiedzę.

Być może styl uczenia się, który aktualnie stosujesz nie jest dla Ciebie! Prawdopodobnie stało się tak, bo zostałeś tego nauczony w szkole bądź od rodziców lub przez obserwacje swojego rodzeństwa.

Wyróżniamy cztery główne style uczenia się:

Wzrokowiec:

Jeśli zapamiętujesz na jakiej stronie znajduję się konkretna informacja, gdzie umieszczony został konkretny obrazek, prawdopodobnie jesteś wzrokowcem.

• często utrzymujesz kontakt wzrokowy z rozmówcą,
• zwracasz uwagę na elementy wizualne otoczenia, takie jak: kolor, kształt, porządek, rozgardiasz,
• lubisz przebywać w ładnych miejscach oraz zwracasz uwagę na wygląd zewnętrzny swój i innych osób,
• możesz dekoncentrować się w miejscach, w których panuje chaos,
• posiadasz łatwość w zapamiętywaniu twarzy,
• opowiadając o miejscu w jakim się znajdujesz, bądź które widziałeś oraz osoby, które spotkałeś nawiązujesz wówczas w opisie do widzianych przez siebie kształtów, wielkości, kolorów.
• podczas rozmowy często używasz takich słów, jak: spójrz, patrz, widziałem, z perspektywy, wygląda, obraz, kolor, obserwuję,
• najlepiej przyswajasz i zapamiętujesz obrazy, kolorowe notatki, wykresy, wypunktowania, podkreślasz najważniejsze treści, lubisz prezentacje, przejrzyste i schludne notatki, rysujesz skojarzenia i preferujesz mapę myśli, a podczas nauki w otoczeniu musi być porządek.

Chcąc szybciej przyswajać wiedzę powinieneś wykorzystać pomoce wizualne, a notatki powinny zostać przez Ciebie przepisane. Mając przed sobą do nauki materiał abstrakcyjny spróbuj zapamiętać obraz zapisanych słów. Możesz pomóc sobie stosując różnokolorowe przybory do pisania, podkreślając wybrany tekst, wyszczególniając poprzez zapisanie zwrotu z wielkiej litery.

Słuchowiec:

Jeśli wszelkie treści słyszane szybko zostają przez Ciebie zapamiętane, prawdopodobnie jesteś słuchowcem.

• w kontaktach z inną osobą zwracasz uwagę na jej imię i nazwisko, sposób w jaki mówi oraz jej barwę i ton głosu,

• lubisz jak dostarczane są bodźce słuchowe,
• w sytuacji dłuższej ciszy sam wytwarzasz dźwięki, np. śpiewasz, mówisz do siebie, nucisz, gwiżdżesz,
• podczas rozmowy modulujesz tonem głosu,
• zazwyczaj w swoich relacjach nawiązujesz do dźwięków, które towarzyszyły opisywanemu wydarzeniu,
• bardzo szczegółowo opowiadasz, o tym co usłyszałeś od innych osób,
• często używasz takich słów, jak: głośno, cicho, słucha, dźwięk, brzmi, głos, odgłos, hałas, harmonia, rozmawiając.

Pomocne dla Ciebie podczas wykładu będzie skupienie swojej uwagi na słowach prowadzącego, dzięki temu masz szanse zanotować najważniejsze treści, które w późniejszym czasie przypomnisz sobie podczas nauki.

Chcąc zapisać ważne treści staraj się robić to za pomocą tabel, wypunktowanych i prawidłowo posegregowanych notatek. Nagrane podcasty będą dla Ciebie ogromnym ułatwieniem. Natomiast materiał sporządzony w formie pisemnej staraj się czytać na głos. Świetnym rozwiązaniem będzie wspólna dyskusja z kolegami na temat poruszany podczas wykładów oraz spotkania w ramach, których będziecie mogli się wspólnie uczyć.

Podczas nauki potrzebujesz ciszy i spokoju. Unikaj sytuacji, gdzie dźwięki z radio, tv lub rozmowy osób docierają do Ciebie z innych pomieszczeń. Są osoby uczące się przy muzyce, jeśli należysz do nich to puszczaj taką, która nie będzie Cię rozpraszać np. muzykę instrumentalną.

Dotykowiec:

Jeśli przystępując do nauki potrzebujesz wygodnego i przyjemnego otoczenia oraz pozytywnego nastawienia, prawdopodobnie jesteś dotykowcem.

• preferujesz zmysł dotyku,
• jesteś wrażliwy na uczucia własne i innych osób,
• bardzo ważna jest dla Ciebie komunikacja niewerbalna (wyraz twarzy, ton głosu, język ciała),
• podczas rozmowy podtrzymujesz kontakt wzrokowy z rozmówcą,
• często gestykulujesz i zachowujesz się bardzo ekspresyjnie (czyli przekazujesz informację za pośrednictwem ruchu rąk i komunikacji niewerbalnej),
• często używasz takich słów, jak: lubię, czuję, ciepło, zimno, twardy, miękki, świeży, cieszę się, cierpię.

Chcąc szybciej i skuteczniej zapamiętywać materiał opisuj wszystko, wyjaśniaj i w miarę możliwości staraj się doświadczać za pomocą zmysłu dotyku.

Kinestetyk:

Jeśli podczas wykładów odczuwasz dyskomfort spowodowany koniecznością spędzenia kilkudziesięciu minut siedząc w jednym miejscu, prawdopodobnie jesteś kinestetykiem.

• lubisz mieć dużo przestrzeni wokół siebie, często przemieszczasz się,
• jesteś wrażliwy na zmiany i działanie płynące z otoczenia,
• nie przepadasz za wystąpieniami publicznymi,
• często gestykulujesz i w rozmowie szybko przechodzisz do konkretów,
• często używasz słów, które opisują działanie: zorganizuję, robię, jedząc, ruszając się, najlepszy, szybko.

Chcąc szybciej zapamiętać materiał do nauki zaangażuj się w aktywność ruchową, a najlepiej jak towarzyszyć temu będzie współzawodnictwo. W trakcie nauki często organizuj przerwy i wykorzystuj je na ruch fizyczny.

Teraz już wiesz jaki styl uczenia się preferujesz. Skorzystaj i spróbuj przekształcić materiał do opanowania tak, aby spełniał Twoje predyspozycje. To w jaki sposób przekształcisz materiał do nauki i pracy w głównej mierze zależy od Twojej kreatywności i chęci.

Jeśli nadal nie jesteś pewny, który styl uczenia się najbardziej Ci odpowiada wypróbuj każdej z metod. Przeanalizuj co jest dla Ciebie największym utrudnieniem podczas nauki oraz to co skutecznie rozprasza Twoją uwagę. Postaraj się wyeliminować wszystkie przykre bodźce z otoczenia i zajmij się wzmocnieniem tych, które sprawdziły się u Ciebie.

Zasady pomocne przy nauce:

• systematyczna nauka pozwoli zapamiętać przyswojoną przez Ciebie wiedzę na dłużej, niż tylko kilka dni,
• w nauce najważniejsze jest powtarzanie zapamiętanego materiału. Pierwsze z nich musisz wykonać w 10 minut po opanowaniu materiału, kolejne po upływie 24 godzin, a następnie po 3 dniach, tygodniu, miesiącu i ostatni etap powtórki jest raz na jakiś czas,
• ucz się w miejscach, gdzie nikt i nic nie przerwie Ci nauki,
• niezbędny jest odpoczynek pozwalający odetchnąć, nabrać sił i wrócić do nauki. Taka przerwa powinna trwać średnio między 15, a 25 minut. Podczas odpoczynku nie powinieneś myśleć ani skupiać się, na tym co zrobiłeś do tej pory i ile pozostało Ci materiału do opanowania,
• nasz mózg podczas nauki zużywa gigantyczne ilości tlenu, stąd pojawia się ziewanie. Dobrym sposobem jest przewietrzenie pomieszczenia, wyjście na spacer, dotlenienie naszego mózgu,
• warto wykorzystać do nauki większą ilość podręczników i inne źródła informacji na dany temat. Dzięki takiej różnorodności będziemy w stanie znaleźć materiał dla nas łatwiejszy do przyswojenia. Pamiętaj, że mózg nie lubi nudy za to lubi nowości.

Konsultację i dyżur psychologa

Osoby chcące skorzystać z bezpłatnej konsultacji oraz wsparcia zapraszam do kontaktu w każdy wtorek i czwartek w godzinach 15:00 – 19:00.

Jestem do Państwa dyspozycji pod numerem telefonu 797 520 670 oraz drogą
e-mail: m.narewska@pb.edu.pl