Zagadnienia obowiązujące w konkursie pt. „Metroliga”

• przedstawia jednostki wielkości fizycznych i chemicznych (mol), opisuje ich związki z jednostkami podstawowymi; przelicza wielokrotności i podwielokrotności,
• posługuje się materiałami pomocniczymi, w tym tablicami fizycznymi i chemicznymi oraz kartą wybranych wzorów i stałych fizykochemicznych,
• prowadzi obliczenia szacunkowe i poddaje analizie otrzymany wynik,
• przeprowadza obliczenia liczbowe posługując się kalkulatorem,
• rozróżnia wielkości wektorowe i skalarne,
• tworzy teksty, tabele, diagramy lub wykresy, rysunki schematyczne lub blokowe dla zilustrowania zjawisk bądź problemu; właściwie skaluje, oznacza i dobiera zakresy osi,
• wyodrębnia z tekstów, tabel, diagramów lub wykresów, rysunków schematycznych lub blokowych informacje kluczowe dla opisywanego zjawiska bądź problemu; przedstawia te informacje w różnych postaciach,
• przeprowadza wybrane obserwacje, pomiary i doświadczenia korzystając z ich opisów, wyróżnia kluczowe kroki i sposób postępowania oraz wskazuje rolę użytych przyrządów i uwzględnia ich rozdzielczość,
• przestrzega zasad bezpieczeństwa podczas wykonywania obserwacji, pomiarów i doświadczeń,
• wyznacza średnią z kilku pomiarów jako końcowy wynik pomiaru powtarzanego,
• posługuje się pojęciem błędów pomiarowych oraz niepewności pomiaru wielkości prostych; zapisuje wynik pomiaru wraz z jego jednostką oraz z uwzględnieniem informacji o niepewności,
• posługuje się podstawowymi pojęciami statystyki, takimi jak: średnia arytmetyczna, mediana, odchylenie standardowe próbki, odchylenie standardowe średniej, względne odchylenie standardowe, współczynnik zmienności,
• posługuje się podstawowymi pojęciami metrologicznymi, takimi jak: legalizacja, wzorcowanie, działka legalizacyjna, działka elementarna, obciążenie maksymalne i minimalne, wzorzec masy, odważnik, klasa dokładności,
• wyodrębnia kluczowe informacje zawarte w aktach prawnych np. Ustawa z dnia 11 maja 2001 r. – Prawo o miarach (Dz. U. z 2022 r. poz. 2063); Ustawa z dnia 7 maja 2009 r. o towarach paczkowanych (Dz. U. z 2022, poz. 2255); Rozporządzenie Ministra Przedsiębiorczości i Technologii z dnia 22 marca 2019 r. w sprawie prawnej kontroli metrologicznej przyrządów pomiarowych (Dz.U. poz. 759 oraz z 2022 r. poz. 1179),
• przeprowadza obliczenia i zapisuje wynik zgodnie z zasadami zaokrąglania oraz zachowaniem liczby cyfr znaczących wynikającej z dokładności pomiaru lub z danych,
• wyodrębnia zjawisko z kontekstu, nazywa je oraz wskazuje czynniki istotne i nieistotne dla jego przebiegu,
• przedstawia wybrane informacje z historii odkryć kluczowych dla rozwoju fizyki i chemii.

 

• posługuje się pojęciami natężenia prądu elektrycznego, napięcia elektrycznego oraz mocy wraz z ich jednostkami,
• stosuje do obliczeń proporcjonalność natężenia prądu stałego do napięcia dla przewodników (prawo Ohma).

• demonstruje I prawo Kirchhoffa;
• bada dodawanie napięć w układzie ogniw połączonych szeregowo,
• demonstruje rolę diody jako elementu składowego prostowników i źródło światła.

• pomiary wielkości geometrycznych (długości, objętości) przedmiotów o różnych kształtach (np. walca, stożka) przy pomocy suwmiarki i śruby mikrometrycznej,
• pomiary odległości dalmierzem laserowym,
• pomiary masy wagą elektroniczną lub szalkową,
• pomiary napięcia, prądu i rezystancji multimetrem cyfrowym,
• pomiary mocy żarówek watomierzem cyfrowym,
• pomiary natężenia oświetlenia luksomierzem,
• pomiary natężenia dźwięku i poziomu hałasu,
• pomiary temperatury termometrem lub pirometrem,
• wyznaczanie błędów masy odważników,
• wyznaczanie błędów granicznych dopuszczalnych dla wag nieautomatycznych elektronicznych,
• odczytywanie danych z tabliczek znamionowych umieszczanych na przyrządach pomiarowych takich jak wagi elektroniczne nieautomatyczne.

 

• umie zdefiniować i stosować prawo zachowania masy oraz prawo stałości składu,
• zna różne sposoby wyrażania stężeń (np. stężenie masowe, liczbowe, objętościowe, procentowe, molowe),
• zna zagadnienia dotyczące dysocjacji elektrolitycznej i hydrolizy soli,
• zna rodzaje oddziaływania promieniowania elektromagnetycznego z materią,
• zna skład powietrza i zanieczyszczenia powietrza.

• umie przeprowadzić proste doświadczenie chemiczne oraz dokonać pomiarów odpowiednich wielkości (np. pH roztworu),
• obserwując przebieg reakcji chemicznych potrafi opisać efekty, które im towarzyszą, na przykład zmianę barwy, emisję światła, wytrącenie osadu,
• potrafi przeprowadzić obliczenia masy i składu powstających związków chemicznych, obliczyć stężenia substancji i je wyrazić w odpowiednich jednostkach.

Przykładowy test (PDF, 2 MB, otworzy się w nowej karcie)

Zadanie chemiczne (PDF, 392 KB, otworzy się w nowej karcie)

Zadanie elektryczne (PDF, 697 KB, otworzy się w nowej karcie)