Strategia rozwoju Politechniki Białostockiej 2021-2024 z perspektywą przedłużenia do 2030

 
Scenariusze rozwoju PB – dr Łukasz Nazarko, Prodziekan ds. Rozwoju i Współpracy na Wydziale Inżynierii Zarządzania Politechniki Białostockiej

Działania, które podjęliśmy w ramach pogłębiania Strategii Politechniki Białostockiej są osadzone w  nurcie badań zwanym Foresight’em. Foresight jako pewien sposób myślenia o przyszłości zakłada, że przyszłość jest wieloraka, a to znaczy, że nie jesteśmy zdeterminowani jedną ścieżką rozwoju. Ta przyszłość może się kształtować w różny sposób i to od nas zależy, w którym kierunku się potoczy.

Jednocześnie, aby zdobyć więcej informacji na temat tego, co nas może czekać, to pewne procesy i analizy, które gromadzą różne grupy tzw. interesariuszy Politechniki Białostockiej, mogą nam właśnie tej wiedzy o przyszłości dostarczyć. Takiej ścisłej wiedzy na temat przyszłości nie ma, ponieważ przyszłość nie istnieje, więc nie ma faktów na temat przyszłości. Ale możemy sobie tę przyszłość wyobrażać i my w ramach naszych działań związanych ze strategią Politechniki Białostockiej prowadzimy takie analizy, które pozwalają nam wyobrażać sobie tę przyszłość w sposób systematyczny i analityczny.

Kolejnym elementem naszych prac jest tworzenie scenariuszy rozwoju Politechniki Białostockiej w horyzoncie dziesięciu kolejnych lat. Zadajemy sobie pytanie, jakie czynniki mogą kształtować przyszłość Politechniki Białostockiej, jak nasza uczelnia może wyglądać za 10 lat (powiedzmy w roku 2031) i w jakim środowisku będzie ona funkcjonować.

Wyłoniliśmy dwa czynniki, które zostały mianowane osiami scenariuszy. To czynnik polityczny – związany z przemianami systemu nauki w kierunku uniwersytetu przedsiębiorczego oraz czynnik prawny – związany ze stabilnością regulacji wewnętrznych i zewnętrznych dotyczących funkcjonowania uczelni.

Graficznie to sobie przedstawiając, mamy dwie osie na płaszczyźnie – pionową i poziomą. I te osie dzielą płaszczyznę na cztery obszary. Każdy z tych obszarów to inny świat, w którym znajdzie się Politechnika Białostocka za dziesięć lub więcej lat. Dwoma kluczowymi czynnikami, które będą kształtować te różne wersje świata, to są właśnie te czynniki, o których przed chwilą powiedziałem.

To wcale nie znaczy, że to są najważniejsze i jedyne czynniki, które będą kształtować przyszłość Politechniki Białostockiej, ponieważ tych czynników w poprzednich analizach zidentyfikowaliśmy bardzo dużo.

Natomiast wybraliśmy te dwa czynniki, bo to one mają wspomóc decydentów w wyobrażeniu sobie, przed jakimi wyzwaniami może stanąć Politechnika właśnie w perspektywie dekady.

Jeśli chodzi o scenariusze, to można powiedzieć, że w teorii wyróżnia się scenariusze albo eksploracyjne, albo normatywne. Eksploracyjne to takie, które mają nam powiedzieć, jak świat może wyglądać w przyszłości. Normatywne – to  są takie, które mówią, jak chcemy, aby świat wyglądał za jakiś czas.

Te scenariusze, które my rozwinęliśmy, to są scenariusze eksploracyjne. One mają nam pomóc zrozumieć, przed jakimi wyzwaniami może stanąć Politechnika w przyszłości.

Czytając narracje scenariuszy warto sięgnąć do analizy SWOT, która już została przeprowadzona i zadać sobie pytanie, które szanse Politechniki Białostockiej mogą być zrealizowane w danym scenariuszu, a które zagrożenia się nasilają.

W ten sposób scenariusze stają się też narzędziem planowania strategicznego.