Wyprawa nad Bajkał

Zwiedziliśmy Irkuck, pływaliśmy po wodach Bajkału, dotarliśmy do dawnych kopalń złota, widzieliśmy groby Burłackich szamanów, stąpaliśmy po dzikich stepach Przybajkala, znaleźliśmy też grzyby Przybajkala – wspominają pracownicy Politechniki Białostockiej, uczestnicy wyprawy naukowej nad jezioro Bajkał.

W kilkudniowej ekspedycji (w dniach 5–12 lipca) uczestniczyli pracownicy Zamiejscowego Wydziału Leśnego: dr hab. inż. Sławomir Bakier, prof. PB (kierownik grupy polskiej), dr Ewa Pirożnikow, dr Dan Wołkowycki oraz Marek Wołkowycki oraz prof. Piotr Banaszuk z Wydziału Budownictwa i Inżynierii Środowiska. Reprezentantów naszej uczelni na miejscu powitali prof. Sergiej A. Buzmakov (kierownik grupy rosyjskiej), doc. Dmitrij N. Andrejev oraz doc. Andrej A. Zajcev z partnerskiej Katedry Biogeocenologii i Ochrony Przyrody Państwowego Uniwersytetu w Permie w Rosji. Przez kolejne siedem dni naukowcy poznawali ekosystem największego na świecie zbiornika słodkiej wody – jeziora Bajkał.

Wspólnie z kolegami z Uniwersytetu w Permie wypracowaliśmy program, w którym analizowaliśmy stan wody w jeziorze oraz florę i mykobiotę na wybrzeżach Bajkału. Głównym założeniem naszej wyprawy była identyfikacja czynników antropogenicznych wywierających największy wpływ na przyrodę Bajkału. Chcieliśmy ocenić, jaką rolę dzisiaj w tym ekosystemie pełni człowiek oraz jaki jest stan przyrody wokół jeziora ze szczególnym naciskiem na lasy Przybajkala. Mieliśmy też nadzieję na znalezienie interesujących gatunków grzybów nadrzewnych (poliporoidalnych) – mówił prof. Sławomir Bakier.

Zadania polskich i rosyjskich naukowców były podzielone. Partnerzy z Permu badali parametry fizykochemiczne i mikrobiologiczne wody Bajkału, natomiast pracownicy Politechniki stan flory i mykobiotę na lądzie. Wyprawa rozpoczęła się i zakończyła w Irkucku, a prowadziła najpierw drogą wodną z Listvianki przez miejscowości: Bolszyje Koty, Piesczanаja Buchta, obok Przylądku Sagan-Zaba, wysp: Ogoj i Olchon, skał Szamana, bazy „Wietier Stranstwij”, i z powrotem lądem przez doliny rzek Sarmy i Angi, a później stepem i lasem do Irkucka.

Pierwszy dzień wyprawy uczestnicy poświęcili na spotkania z przedstawicielami środowiska naukowego Irkucka. Rozmawiali z władzami Bajkalskiego Uniwersytetu Państwowego w Irkucku: p.o. rektora dr Tatianą L. Muzyczuk, prorektorem prof. Aleksandrem A. Izmestievem, prorektorem Igorem S. Korodjukiem i przedstawicielami tamtejszego Wydziału Leśnego. Omówione zostały możliwości współpracy międzyuczelnianej w zakresie wymiany studentów i pracowników naukowo-dydaktycznych. Strona rosyjska wyraziła szczególne zainteresowanie podpisaniem umowy o współpracy wydziałów leśnych w ramach programu Erasmus+. Ważnym akcentem tej wizyty była – przygotowana specjalnie na tę okazję – wystawa historycznych publikacji poświęconych Polsce.

Różnorodność przyrodniczą, specyfikę i problemy ochrony Bajkału oraz Przybajkala uczestnicy wyprawy poznawali dzięki zaangażowaniu kadry Państwowego Rezerwatu „Bajkało-Lesnyj” i Przybajkalskiego Parku Narodowego (zjednoczonych w FGBU „Zapovednoe Pribajkale”), m.in. naczelnik oddziału edukacji ekologicznej Swietłany W. Dobryniny i zastępcy dyrektora do spraw leśnych Siergieja I. Koczniewa. Kolejne, bardzo interesujące spotkanie miało miejsce nad brzegiem Bajkału, w Listviance. Uczestnicy wyprawy poznali tam Aleksandra B. Kupčinskiego, dyrektora Bajkalskiego Muzeum, Irkuckiego Centrum Naukowego, Oddziału Syberyjskiego Rosyjskiej Akademii Nauk. Spotkanie trwało kilka godzin, dyrektor Kupčinski podzielił się informacjami o historii Bajkału oraz aktualnych problemach regionu i wód jeziora.

Obserwacje i dane zebrane w trakcie ekspedycji będą przyczynkiem do opracowań przeglądowych oraz dalszych badań prowadzonych wspólnie przez Politechnikę Białostocką i Państwowy Uniwersytet w Permie.